1. Sun’iy intelekt, va uning yaratilish tarixi

Teskari xulosada:
• Jarayon qo‘yilgan maqsaddan boshlanadi.
• Aga bu maqsad qoidaning o‘ng qismi bilan mos kelsa (xulosa), uxolda qoidaning chap qismi quyi maqsad yoki gipoteza deb qabul qilinadi.
• Bu jarayon quyi maqsadlar bilan ma’lumotlar mos kelmaguncha takrorlanadi.
221. Axborot tizimi va ma’lumotlar bazalari bilan ishlash
222. Ma’lumotlarni taqdim etish modellari
223. Sun’iy intelekt nazariyasi va qo’llanishining asosiy yo’nalishlari
224. Bilimlar darajalari va turlari
225. Bilimlar va ma’lumotlar
Bilimlarning yagona asosiy manbasi - mutaxassis-ekspert hisoblanado. Bilimlar bo‘yicha muhandis bevosita ekspert bilan muloqot jarayonida bilimni to‘playdi.
Ma’lumotlar tuzilmasi o‘zgaruvchan shartlar ro‘yxati deb nomlanadi.
Ma’lumotlar tuzilmasi - mantikiy xulosalar steki. Bu xuddi ekspert tizmidek FTZni amalga oshiruvchi asosiy tuzilma xisoblanadi. Mantikiy xulosalar stekida mantikiy xulosalardan muxim foydalanuvchilar xakida va tekshirish zarur bo‘lgan o‘zgaruvchan shartlar xakida ma’lumotlar saklanadi.
Bilimlar bazasi - bu ETning soxa bilimidan iborat qismi.
Bilimni egallash - ET ishlab chiqishdagi eng nozik bosqichlardan biri. Hozirda bilimlarni egallashda hech qanday avtomatlashtirilgna vositalar mavjud emas. YeT larning soha bo‘yicha bilimlari o‘quv adabiyotlari, hisobotlar, kasalliklar tarixi, tajribaviy malumotlar, shaxsiy tajriba kabi malum bir manbaalardan yig‘iladi.
Bilimlarning yagona asosiy manbasi - mutaxassis-ekspert hisoblanado. Bilimlar bo‘yicha muhandis bevosita ekspert bilan muloqot jarayonida bilimni to‘playdi.
Bilimlarni namoyish etishning ikkita turga ajratsa bo‘ladi:
1. Mantiqiy
2. Evristik
Mantiqiy modellar asosida formal nazariyani tushunish yotadi. Mantiqiy modellarda aloxida bilimlar (faktlar) birliklari orasida mavjud bo‘lgan munosabatlar, formal nazariyaning sintaktik bilimlari orqali ifodalanadi (masalan, predikatlarni xisoblash).
Bilimlarni olsihning psixologik jihatlari strukturasi:
a) Aloqa qatlami
b) Harakat qatlami
c) O‘rganish qatlami
Bilimlarni egallashda quyidagi tuzilmaviy modelni qo‘llashimiz mumkin:
- muloqot ishtirokchilari (sheriklar)
- muloqot vositalari (protsedura)
- muloqot mavzusi (bilim)
-
Aloqa qatlami. Ko‘pgina psixologlar takidlashicha, ixtiyoriy kollektiv jarayonga guruh ishtirokchilari orasidagi atmosfera tasir etadi. Tajribalar natijasidan ma’lumki, do‘stona muhit guruhning alohida azolari imkoniyatlaridan ko‘ra ko‘roq natijaga erishishga olib keladi. Ayniqsa, dasturiy taminot yaratuvchilar konkurent muhitdan ko‘ra kooperativ muhitni afzal bilishadi. Kooperativ muhit uchun hamkorlik, o‘zaroharakat, bir-birini yutug‘idan xursandchilik jihatlari mavjud bo‘lsa, konkurent muhitda esa individuallik, a’zolar o‘rtasida raqiblik hususiyatlari mavjud (muloqotning eng quyi shakli).
Protsedura qatlami. Bilimlar muhandisi ekspert bilan ilmiy ishonch va o‘zaro tushunish muhitiga muvaffaqqiyatli erishgach (aloqa qatlami), bu muhitdan samarali foydalana olishi ham kerak.