1. Statistik fizika vazifalari. Fazalar fazosi. Tasviriy nuqtalar

(2.4)

Endi tizim va termostatning umumiy Gamilton funksiyasi H va H^/- lardan tashqari yana ular koordinata va impulslariga bog’liq bo’lgan H^//=H^//(...q_i…, p_i,..., q_i^/…, p_i^/...) qo’shimcha hadga ham ega bo’lgan holni tekshiraylik. U holda, a_k - lar doimiyligida, saqlanish xususiyatiga (H+N^/+H^//) - kattaligi ega bo’ladi va tizim tomonidan bajariladigan ish

(2.5)

ko’rinishga ega bo’ladi. H^//- qiymati cheklangan bo’lgani uchun,

bo’ladi va (2.5) - ifodasining o’rtacha qiymati (2.2) formulasiga olib keladi.

H va H^/ - energiyalari, mos ravishda, tizim va termostatlardagi barcha molekulalar soniga proporsional bo’lgan bir vaqtda H^// tizim va termostatlarni chegaralovchi yuza yaqinidagi molekulalargagina bog’liq. Shuning uchun o’zaro ta’sir energiyasi H^// kichik bo’ladi. Chunki molekulalararo ta’sir kuchi radiusi juda kichik ( ) va tizim bilan termostatni chegaralovchi qatlamda molekulalar soni nisbatan juda kam bo’ladi.
Issiqlik miqdori va ish orasidagi farqni ko’rib chiqaylik. dA - ish ham, (-dQ) - issiqlik miqdori ham tizim tomonidan, mos ravishda, tashqi jismlarga va termostatga berilgan energiya miqdoridir. Biroq, tashqi ish unga ko’p bo’lmagan, koordinatalari a_k bo’lgan, makroskopik jismlar bilan tizimning o’zaro ta’siriga bog’liq. (-dQ) -issiqlik miqdori esa s^/-erkinlik darajasining soni ko’p bo’lgan termostatga beriladi. Ushbu (-dQ) energiya xaotik ravishda ko’p sonli molekulalar orasida taqsimlanib ketadi. Biz makroskopik jismlar harakatini kuzatishimiz, ularda to’plangan energiyadan bevosita foydalanishimiz mumkin. Ammo barcha q_i^/, p^/_i -larning o’zgarishini kuzatish mumkin emas va harakatdagi har bir molekulaning energiyasidan bevosita foydalanish mumkin emas. Shuning uchun dA - ishni va dQ - issiqlik miqdorini turlicha his etamiz.