1. Sotsiologik tadqiqot o’tkazishning turlari Sotsiologik tadqiqot usullarining qisqacha xususiyatlari

2-mavzu: Sotsiologik tadqiqot: asosiy bosqichlari, tadqiqot turlari
Reja
1. Sotsiologik tadqiqot o’tkazishning turlari
2.Sotsiologik tadqiqot usullarining qisqacha xususiyatlari
3. Miqdoriy va sifatiy tadqiqotlar


Tayanch iboralar: chuqurlashtirilgan va keng miqyosdagi tadqiqotlar, sotsiologik tadqiqotlarning predmeti, sifatiy tadqiqotlar, so’rov, anketa so’rovi, intervyu

1. 
   Sotsiologik tadqiqot o’tkazishning turlari
   

Umuman olganda, sotsiologik tadqiqot bu o’rganilayotgan jarayon yoki hodisa to’g’risida ishonchli ma’lumotlarga ega bo’lish uchun yagona maqsad bilan bog’liq metodologik, metodik va tashkiliy-texnik proseduralarning mantiqan ketma-ketlik tizimidir.

Sotsiologik tadqiqot o’z ichiga bir-birini almashtiradigan alohida va bir vaqtning o’zida mazmunan o’zaro bog’langan 4 bosqichni oladi.

• 
  Tadqiqotni metodologik va metodik jihatdan tayyorlash
  
• 
  Birlamchi ma’lumotlarni yig’ish
  
• 
  Olingan ma’lumotlarni qayta ishlashga tayyorlash va uni EHMda qayta ishlash
  
• 
  qayta ishlangan ma’lumotlarni matematik va mazmunan tahlil qilish, hisobot tayyorlash, xulosa va tavsiyalar tuzish
  
• 
  Sotsiologik tadqiqotlarning 3 turi mavjud: razvedkali, tasviriy va analitik.
  

Razvedkali tadqiqot - konkret sotsiologik tadqiqotning eng oddiy turi bo’lib hisoblanadi. U mohiyatan chegaralangan vazifani hal etadi, odatda kam sondagi o’rganilayotgan majmuani qamrab oladi va qisqartirilgan dasturga asoslanadi. Razvedkali tadqiqotlar operativ (tezkor) informasiya olish uchun xizmat qiladi. Bunday holatda uning ekspress so’rov turi haqida gapirish mumkin.
Tasvirlovchi tadqiqot – sotsiologik tahlilning murakkabroq shakli hisoblanadi. O’zining maqsad va vazifalariga ko’ra, u o’rganilayotgan jarayon, uning tarkibiy elementlari to’g’risida nisbatan to’la tasavvur beradigan empirik ma’lumotlar olishni nazarda tutadi. Bunday tadqiqot yetarli darajada batafsil ishlab chiqilgan dastur asosida o’tkaziladi.
Analitik tadqiqot – bu sotsiologik tahlilning eng chuqurlashtirilgan turi hisoblanadi. U o’z oldiga nafaqat o’rganilayotgan hodisaning tarkibiy elementlarini tasvirlashni, balki sabablarni tushuntirishni maqsad qilib qo’yadi.