1-ШЎъба: педагогик технологиялардан самарали фойдаланиш муаммолари ва ечимлар

 
―Ирода фалсафаси‖ 
1) 
2) 
3) 
―Каскад‖ техникаси қоидаси 
 
 
 
 
Афлотун, янгиафлотунчилик, буддавийлик,
немис калассик фалсафаси 
Артур Шопенгауэр
Фридрих 
Ницше 
Руҳият таҳлили 
(фрейдизм) 
Экзистенциализм
Освальд 
Шпенглер 
Академик “ҳаёт 
фалсафаси” 
Фалсафий антропология 
Неофрейдизм
Ушбу технология ғоялар тизимини ишлаб чиқишга кўмак беради. 
Асосий мақсади: аниқ ва ижодий фикрлаш қобилиятини 
фаоллаштириш
. 

---

113 
―Артур Шопенгауэрнинг ирода фалсафаси‖ мавзусини ўтишда
ККИТ
 технологиясини дарс жараѐнида қўллаш 
―Артур Шопенгауэрнинг ирода фалсафаси‖ мавзуси ҳозирги замон 
тизими педагог ходимларга анъанавий ва инновацион таълим 
технологияларини амалиѐтда оптимал ечимини топишга имкон яратади.
Артур Шопенгауэрнинг
ирода фалсафаси 
унсурлари
 
 
Фарқ
 
 
Шахсий 
жавоб 
 
 
Тўғри 
жавоб 
 
 
Гуруҳ 
жавоби 
 
 
Фарқ
Имон-эътиқод 
13 
Юрак
9 
Ҳиссиѐт
15 
Ақл-тафаккур 
16 
Ирода
1 
Сабр-қаноат 
8 
Ҳаѐт
2 
Раҳим-шавқат
6 
Муҳаббат
14 
Хотиржамлик
10 
Куч-қувват 
5 
Бардош-матонат 
7 
Соғлиқ
11 
Дунѐ тасаввур сифатида 
3 
Ирода дунѐси
4 
Амалий-ҳаракат 
12 
 

---

114 
―ТАЪЛИМ МЕНЕЖМЕНТИ‖ МОДУЛИНИ ЎҚИТИШДА 
ИННОВАЦИОН ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР. 
 
Садикова Ш.- ЎзМУ катта ўқитувчиси 
 
Барчамизга маълумки, Кадрлар тайѐрлаш Миллий дастурида 
ѐшларни юксак аҳлоқли, маънавиятли ва маърифатли, меҳнатга виждонан 
муносабатда бўлишга, жамият ва оиласи олдида ўз масъулиятини чуқур 
англаб етувчи, рақобатбардош, малакали мутахассис қилиб тайѐрлаш ва 
тарбиялаш вазифалари белгилаб қўйилган. Айнан мана шу вазифаларни 
ҳал этиш учун таълим жараѐнига педагогик технологияларни киритиш, 
таълимни оптималлаштириш, инсонпарварлаштириш ва инновацион 
методлар асосида ўқув жараѐнини ташкил этиш, бошқариш ва назорат 
қилиш муҳим аҳамиятга эгадир. Таълим жараѐнида интерфаол методлар 
давлат таълим стандартларида белгиланган таълим мазмунини ўқувчи-
талабалар 
томонидан 
ўзлаштирилишига, 
таълим 
муассасалари 
битирувчиларига қўйиладиган талабларни амалга оширишга имконият 
яратади. 
―Педагогика‖ фанидан қатор мавзуларда ўтказиладиган амалий 
машғулот дарсларида қўлланиладиган интерфаол методлар орқали 
талабалар томонидан мавзуни чуқур, пухта эгалланишига, уларда бозор 
иқтисодиѐти 
шароитида 
керак 
бўладиган 
муҳим 
хислатлардан 
мустақиллик, ташаббускорлик, фаолликнинг шаклланишига ѐрдам беради. 
Хусусан, ―Бошқарув педагогикаси асослари‖ мавзусидан амалий машғулот 
ўтишда бир нечта интерфаол методлардан фойдаланиш мавзуни 
моҳиятини очиб бериш билан бирга, уни талабалар томонидан ижодий ва 
эркин ўзлаштирилишига олиб келади. 
Хусусан, Таълим муассасаларини бошқариш принциплари саволини 
ѐритишда ―Кластер‖, яъни ―Тармоқлар‖ методи ѐрдамида Ўзбекистон 
Республикасидаги таълимни бошқариш бўйича ваколатли органлар, 
таълим турлири, муассасалари, уларнинг раҳбарлири ва ҳ.к.лар 
келтирилган чизмада ифодаланади. ―Тармоқлар‖ методи орқали мавзуга 
тегишли тушунчалар талабалар томонидан ўзлаштирилади. Шунингдек, бу 
метод талабаларни фаоллигини жадаллаштиришга ҳамда фикрлашларини 
кенгайтиришга хизмат қилади. Талабаларни мавзуни мазмунини кетма-
кетлик билан узвий боғлаган ҳолда тармоқлашларига ўргатади. 
Кейинги саволларда, таълим муассасаларида ички бошқаришнинг 
вазифалари, педагогик жамоа ва унинг иш услубиѐтлари, синф 
раҳбарининг тарбиявий ишлари саволларини ѐритишда ―Елпиғич‖ 
методидан фойдаланилади. Бу метод мураккаб, кўп тармоқли мавзуларни 
ўрганишда қўлланилади, мавзунинг турли тармоқлари бўйича бир йўла 
ахборот берилади. Айни пайтда, уларнинг ҳар бири алоҳида муҳокама 
этилади. Бунда талабалар уч гуруҳга бўлинишади ва ҳар бир гуруҳ алоҳида 

---

115 
амалий машғулот режасидаги саволларни ѐзма равишда келтиради ва ҳар 
бир гуруҳдан тайинланган сардор уни ўқиб эшиттиради. Масалан, 1-гуруҳ 
таълим муассасалари директорларининг ҳуқуқлари ва мажбуриятларини 
ѐритса, 2-гуруҳ талабалари эса таълим муассасалари педагогик жамоаси ва 
унинг иш услубиѐтларини, 3-гуруҳ синф раҳбарининг асосий вазифалари 
ва тарбиявий ишларидан иборат кўп қиррали фаолияти ҳақидаги 
фикрларини беради. Бир гуруҳдаги талабалар бошқа гуруҳдаги 
талабаларни хатоларини тузатишлари, қўшимча фикр билдиришлари, 
танқид қилишлари мумкин. Ўқитувчи у ѐки бу гуруҳнинг фикрини 
тинглаб, тезда, ўз ўрнида хатоларини тузатиб, билимларни тартибга солиб 
боради. 
Тълим муассасаларида ички назорат ва педагог кадрларни 
аттестациясидан ўтказиш саволида, яъни таълимда ички назорат ва 
педагогик кадрларни аттестациядан ўтказиш масаласини ҳал этишда 
―Бумеранг‖ методининг оғзаки шаклидан фойдаланилади. Бу метод ўқув 
метериалини чуқур ва яхлит ҳолда ўрганишга, шунингдек тарбиявий 
вазифаларни, яъни хушфеъллик, ўзгалар фикрига ҳурмат, фаоллик, 
педагогик ва раҳбарлик сифатларини шакллантириш, ўзини холис 
баҳолашни амалга ошириш имкониятини беради. Талабалар аттестация 
нима мақсадда ўтказилиши, аттестация ўтказиш технологияси ҳақидаги 
фикрларини билдиришади, таълим сифати, таълимда мониторинг, дарс 
таҳлили муҳокама этилади.
Хулоса қилиб айтганда, ушбу мавзудаги қўлланиладиган интерфаол 
методлари ѐрдамида талабаларда раҳбарлик сифатлари шаклланишига, 
фаоллик, ўз ишига ижодий ѐндошиш, ўз фаолиятининг самарали бўлишига 
қизиқиш, ўзгалар фикрига ҳурмат, ўзини холис баҳолаш каби тарбиявий 
хусусиятга эга бўлган сифатларнинг шаклланишига олиб келади.