1-ШЎъба: педагогик технологиялардан самарали фойдаланиш муаммолари ва ечимлар

ахборот 
хавфсизлигининг 
кўп 
поғонали, 
узлуксиз, 
комплекс 
ва 
бошқариладиган тизимини яратиш
керакдир.
Хозирги вақтда нафақатгина давлат ѐки ҳарбий сирни ўз ичига олган 
ахборотни, балки кичик масштаблардаги - тижорат ва махфий (шахсий) 
маъноли ахборотни ҳам ҳимоя қилмоқ керак. 
Ахборот хавфсизлигини таъминлаш муаммосининг долзарблилиги ва 
муҳимлиги қуйидаги сабаблар билан шартлангандир: 

замонавий компьютерларни ишлатиш соддалиги билан бир вақтда 
уларнинг ҳисоблаш қувватининг кескин ошиши; 

компьютерлар ва бошқа автоматлаштириш воситалари ѐрдамида 
йиғилаѐтган, сақланаѐтган ва қайта ишланаѐтган ахборот сиғимининг 
кескин ошиши; 

турли хил вазифали ва турли хил тегишли ахборотларни умумий 
берилганлар базасига мужассамлантирилиши; 

фаолиятнинг энг турли соҳаларида ишлатишда жойлашган шахсий 
компьютерлар нархининг ўсишини юқори темплари (суръатлари); 

ҳисоблаш ресурсларига ва берилганлар базасига бевосита 
мурожаат қилиш рухсатига эга бўлган фойдаланувчилар доирасининг 
кескин ошиши; 

ахборот хавфсизлигининг хаттоки минимал талабларини ҳам 
қанооатлантирмайдиган дастур воситалариннг ривожланиши; 

тармоқли технологияларнинг ўзаро таркатилиши, локал ва 
регионал тармоқларни глобал тармоқларга бирлаштирилиши; 

---

181 

бутун 
дунѐда 
ахборотни 
қайта 
ишлаш 
тизимлари 
хавфсизлигининг бузилишига деярли тўсқинлик қилмайдиган Интернет 
глобал тармоғининг ривожланиши;

Интернет глобал тармоғининг очиқлилик ва назорат қилинмаслиги 
идеологияси . 
Ҳозирги вақтда ахборотни
 
ҳимоя қилиш муаммосини ечишнинг 
долзарблиги ҳимоя қилиш табирларига сарфланаѐтган ҳаражатларнинг 
янада ўсиб бораѐтганлиги билан тасдиқланади. Ҳимоя қилишнинг 
ишончли тизимини қуриш учун йирик моддий ва молиявий ҳаражатлар 
талаб этилади. Бу эса ўзини оқлайди, негаки ахборот ишончлиги ва 
бутунлигининг бузулиши энг оғир оқибатларга олиб келиши мумкин.
Янги ахборот технологиялари, компьютер тизимлари ва тармоқлари 
ҳамда Интернет ривожланишининг замонавий босқичи ахборот 
хавфсизлигини таъминлаш муаммосини тизимли ўрганиш қатъиян 
зарурлигини аниқлаб берди. Шу муносабат билан мутахассисларга, 
уларнинг ахборот салохиятига ва маданиятига янада юқорирок талабларни 
қўймоқда. Компьютер воситаларидан фойдаланувчилари янги ахборот 
технологияларининг замонавий усулларини ва воситаларини қанчалик 
яхши билсалар ва ишлата олишларига ташкилот ва муассасаларнинг 
ишлаш самарадорлиги ҳам, мутахассиснинг муваффақияти ва равнақи ҳам 
боғлиқ бўлади. 
Шундай қилиб, замонавий ахборатлашган жамиятда, бозор 
муносабатлари жамиятда ахборот махсус товар (махсулот) бўлиб 
колмокда. Охирги вақтларда кузатилаѐтган компьютер тизимларининг 
ривожланиши қонунияти ахборотни ҳимоя килиш тизимини тўлиқ 
қонуний ривожлантиришни келтириб чиқаради. Компьютер тизимида 
етарлича ахборотни ҳимоя қилишни ташкил этиш муаммоси, шубхасиз, 
долбзарбдир. Муҳимлилик долбзарблилик муаммосини келтириб 
чиқарадиган сабаблардан ташқари ахборотни ҳимоя қилишни шакллашга 
ажратилаѐтган ва тобора ўсиб бораѐтган сарф – харажатларни таъкидлаш 
мумкин (фақатгина АҚШда ва Ғарбий Европа мамлакатларида бу 
харажатлар 6 млрд. долларни ташкил этади).