1. psixologik trening haqida tushunchA. Uning maqsad va vazifalari. Trening xaqida tushuncha. Psixologik treningning maqsadi va vazifalari

Mashq usulida yo‘riqnomaning ahamiti.

Mashqda eng asosiy samaradorlikni ta’minlovchi kism yo‘riqnoma deyiladi. Mashqning samaradorligi yo‘riqnomaning aniq, puxta, oydin va ixchamligiga bog‘lik bo‘lib, u o‘zida yetarli darajada zarur axborotlarni ifoda etishi kerak. Yo‘riqnomani ortiqcha tafsilotlar va tushuntirishlar bilan to‘ldirmaslik kerak. U qanchalik aniq, qisqa, tushunarli bo‘lsa, mashq shunchalik samarali o‘tadi va kutilgan natijani beradi. Trenerning yo‘riqnomani tushuntirish uchun sarflagan vaqti mashqni bajarishga ketgan vaqtga nisbatan kamroq vaqtni olsa, bunday yo‘riqnomani risoladagidek yo‘riqnoma deyish mumkin. Trener yo‘riqnomani tushuntirish davomida har bir ishtirokchi bilan ko‘z orqali kontakt o‘rnatishi kerak. Bu esa ishtirokchilarning e’tiborini oshirish, diqqatini jalb etish va ularni yaxshiroq tushunishga olib keladi. Trener yo‘riqnomaning tushunarliligi yoki tushunmaganlik holati bo‘lganligini so‘rash shart.

Yo‘riqnoma hamma uchun tushunarli bo‘lganligini va ishtirokchilar nima qilishni bilib olganligiga ishonch xosil qilgandan keyingina boshlovchi mashqni bajarishga kirishishi mumkin. Agar mashqni bajarish jarayonida yo‘riqnomani kimdir yaxshi tushunmagan bo‘lsa, u xolda mashqni bajarishni to‘xtatish va yo‘l qo‘yilgan xatoni tuzatish lozim buladi.

Trenerning o‘zi mashq bajarishda qatnashishi kerakmi? degan savolga javob izlanadigan bo‘lsa, aytish mumkinki, bu savolga javob aniq emas. Bu borada faqat ba’zi bir ko‘rsatmalarni ta’kiddab o‘tish mumkin.

• 
  Trener kunning 1-yarmida o‘tkaziladigan qisqa psixogimnastik mashqlarda imkoniyatiga qarab ishtirok etishi kerak, ayniqsa kun boshida. Buni xatto qoida sifatida qabul qilish ham mumkin. Imkoniyat deganda esa bitta odam trener bo‘lib ishlash qiyin, har doim yordamchi trener bo‘lishi kerakligi nazarda tutiladi.
  
• 
  Ishtirokchilarning toq yoki juft soni talab qilinadigan mashqlarda guruhni to‘ldirish uchun qatnashishi mumkin. Lekin, bu trener shunday holatdagi barcha mashqlarda albatta qatnashishi shart deganimas. Lekin trener mashq jarayonida guruhni tartibga solib turishi kerak.
  
• 
  Agar trenerdan mashqni nazorat qilib turish talab etilsa, u mashq bajarishda qatnashmaydi. Ayniqsa ko‘zni yumib bajariladigan mashqlarda.