1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga murojaatnomasidan kelib chiqqan holda fanning vazifalari

II MAVZU. KORXONA – MUSTAQIL XO’JALIK YURITUVCHI BOZOR SUB’EKTI

2.1. Milliy iqtisodiyot rivojlanishida va jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozidan chiqishda korxonaning o’rni va roli.

2.2. Korxonaning belgilari, funksiyalari va vazifalari.
2.3 Korxonalarni tasniflash.
2.4.Korxona tuzilmasi va uni belgilovchi omillar.


Annotasiya


Korxona bu - yuridik shaxs maqomiga ega, mustaql ravishda xo’jalik faoliyati yurituvchi sub’ekt bo’lib, o’ziga tegishli bo’lgan mol-mulkidan foydalanish asosida iste’molchilar (xaridorlar) talabini qondirish va daromad (foyda) olish maqsadida mahsulot (ish, xizmat) ishlab chiqaradi va sotadi yoki ayirboshlaydi.
O’z mulkida, xo’jalik yuritishida yoki operativ boshqaruvida alohida mol-mulkka ega bo’lgan hamda o’z majburiyatlari yuzasidan ushbu mol-mulk bilan javob beradigan, o’z nomidan mulkiy yoki shaxsiy nomulkiy huquqlarga ega bo’la oladigan va ularni amalga oshira oladigan, majburiyatlarni bajara oladigan, sudda da’vogar va javobgar bo’la oladigan tashkilot yuridik shaxs hisoblanadi. YUridik shaxslar mustaqil balans yoki smetaga ega bo’lishlari kerak.
O’zbekiston iqtisodiyotining turli tarmoq va sohalarida 2009 yil 1 iyul xolatiga turli xil mulkchilik shakliga ega bo’lgan 495,3 mingta xo’jalik faoliyati yurituvchi sub’ekt mavjud bo’lib¹, ulardan qariyb 80 foizini kichik korxonalar hamda mikrofirmalar tashkil etadi. Korxonalarning eng katta qismi savdo va umumiy ovqatlanish (34%), qishloq xo’jaligi (41%), sanoat (9,4%) va qurilish (56%) sohalarida ro’yxatga olingan. Jami korxonalar miqdorida nodavlat sektorining salmog’i katta bo’lib, 82 %ni tashkil qiladi.
Korxonalarning faoliyati milliy iqtisodiyot va uning tarmoqlariga to’g’ridan-to’g’ri ta’sir ko’rsatadi. Korxonalar qanchalik yaxshi, samarali va rentabelli ishlasa, butun iqtisodiyotning, jumladan, ularning o’zlarining ham ko’rsatkichlari yuqori bo’ladi.
O’zbekistonda ko’plab mikrofirmalar, kichik va yirik ishlab chiqarish korxonalari faoliyat ko’rsatayotgan bo’lib, ular iqtisodiyotning deyarli barcha tarmoqlarini – og’ir sanoatdan engil sanoatgacha, qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlashdan ilmiy ishlab chiqarishgacha qamrab olgan. Ular o’z faoliyatida ishlab chiqarishning barcha omillaridan - er, tabiiy va mehnat resurslari, texnika va texnologiyalar, investisiyalar, hozirgi zamon fani tomonidan ishlab chiqarishning asosi yoki mamlakatning milliy boyligi deb ataluvchi zamonaviy axborot tizimidan foydalanadi.