1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

virus - mutant
bo‘lib, u tarkibida 
parranda, cho‘chqa va inson 

---

 
 
240 
gripi genlari
bo‘lgan 
gibrid
hisoblanadi. Yangi virusni yuqtirgan odamda oddiy 
gripga o‘xshash tashqi belgilar paydo bo‘lishi mumkin. Ammo u qator hollarda 
nihoyatda og‘ir asoratlar, shu jumladan, zaharli pnevmoniyaga sabab bo‘lishi 
mumkin. Ushbu kasallik havo-tomchi orqali, ya’ni yo‘talganda, aksirganda, 
maishiy aloqa yo‘li, masalan, umumiy idish va gigiena vositalaridan 
foydalanilganda yuqadi.
Gripp (Grippe). 
Sinonimlari: ispanka, epidemik virusli gripp. 
 
Qo‘zg‘atuvchisi
- bakterial filtrlardan o‘tuvchi virus. 
1918-1919
yillarda 
katta epidemiyalarga sabab bo‘lgan. Gripp virusi qo‘zg‘atgan kasallik Amerikada 
boshlanib so‘ngra Evropaga, Osiyoga va butun dunyoga tarqalgan. Bu virus 
epidemiyasi davrida butun dunyo bo‘yicha 500 million odam kasallanib, ularning 
20 milliondan ortig‘i halok bo‘lgan. 
1957
yilda gripning yangi epidemiyasi Janubi-sharqiy Osiyoda boshlanib, 
(“osiyo gripi”) tezda Evropaga etib boradi va u shu yilning kuzigacha butun 
dunyoni egallagan.
1959 va 1962
yillarda gripp epidemiyasi qaytariladi. Bu 
epidemiyalar er sharining katta qismida tarqalgani uchun uni 
pandemiya
deb 
ataladi (Smorodinsev, 1965). 
Gripp virusining A tipi 1933 yili U.Smit, K.Endryus va P.Leydloular, V 
tipi 1940 yilda T. Frensis va T.Medjiyalar, S tipi 1947 yilda R.Teylor tomonidan 
aniqlangan. 
Gripp bir necha o‘n yilda tezgina tarqalib pandemiyalarni keltirib chiqarishi 
bilan birga milionlab odamlarning hayotiga zomin bo‘ladi. Birinchi gripp 
haqidagi hujjatlarga asoslangan xabarlar 1580 yilga taalluqli bo‘lib, kasallik 
Xitoy va Rossiya orqali Afrikaga o‘tib, undan Evropaga etib kelgan va ularning 
aholisini sezilarli darajada qisqartirgan