|
6.8. Nasoslarni to‘ldirishni avtomatik boshqaruv sxemalari
Agar nasoslarni oldindan tuldirishda bakumlyatordan foydalanilmagan
bo‘lsa yoki boshqa usullar qo‘llanilmagan bo‘lsa turli vakuum uskunalardan
foydalaniladi.
Vakuum uskunalarining gidromexanik sxemasi nasos uskunalarini oldindan
to‘ldirishda 5.8 -rasmda berilgan.
6.8 –rasmda. Vakuum uskunalarining gidromexanik sxemasi.
Vakuum nasosini normal rejmda ishlashi uchun suvni doimiy aylanishini
ta’minlash zarur, bu esa 3-idish (bochka) yordamida amalga oshiriladi. Bu
124
idishdan suv 5-quvurga (so‘ruvchi) uzatiladi va havo bilan birga vakuum nasos
korpusiga tushadi. So‘ngra ishchi g‘ildirak aylanishi bilan havo va ortiqcha suv 4-
yutuvchi quvur orqali qaytadan idishga chiqarib beriladi.
Avtomatlashtirishda 2-rele (datchik) o‘rnatiladi. Bu esa suvning sathi va
sarfini nazorat qiladi va to‘ldirish jarayoni tugagani hakida signal beradi.
Elektromagnit ventil (VEM) yoki elektr yuritmali ventil yordamida vakuum
nasosini asosiy to‘ldiriluvchi nasos bilan ajraladi. Vakuum nasos yuritmasi qisqa
tutashuvli 1,5..2,2 kVtli asinxron mator bilan amalga oshirildi.
Kurib chiqilgan jarayon yakka nasos uskunasiga tegishli nasos stansiyalarida
nasoslarni to‘ldirishni 2 xil usuli mavjud:
- alohida vakum nasos bilan to‘ldirilgan nasos agregati bilan to‘ldirilgan nasos
agregati.
- stansiya bo‘yicha barcha nasoslarni baravar bitta vakuum nasos bilan to‘ldirish.
5.9-rasm. Nasos stansiyasi vakuum sistemasi. a) individual vakuum nasosi bilan;
b) umumiy vakuum uskunasi bilan; 1 – elektrlashtirilgan surgich; 2 – nasos
agregati; 3 – elektromagnit ventil; 4 – individual to‘ldirishni nazorat relesi; 5 –
vakuum nasos uskunasi; 6 – sirkulyatsiya baki; 7 – saqlash baki; 8 – to‘ldirishni
umumiy nazorat relesi;
Nasos stansiyasi vakuum sistemasi individul vakuum nasoslari bilan,
umumiy vakuum stansiyasi bilan elektr surg‘ich nasos agregati individual relesi,
vakuum nasos uskunasi, sirkuliyasi bochkasi, saklovchi bochka, to‘ldirishni
nazorat qiluvchi umumiy rele bo‘yicha vakuum – uskunani ikkita vakuum nasos
(ishchi va rezerv) bilan ta’minlanadi. Nasos uskunasining ishga tushirishga buyruq
berilganda avval ishchi vakuum – nasos ishga tushadi. Agar belgilangan vaqt
davomida vakuum hosil bo‘lmasa nasos agregati ishga tushmaydi. Bu holda rezerv
vakuum uskunasi ishga tushadi. Agar rezerv nasos belgilangan vaqt ichida ham
vakuum hosil qilmasa, nasos agregati ishga tushmaydi va boshqaruv punktiga
avariya signali uzatiladi, bu holda to‘ldirishni induvidual nazorat relelari o‘rniga
barcha uskuna uchun bitta rele o‘rnatilishi mumkin. Suvli ishdishda sath relesi
125
yordamida sathni nazorat qilinadi va idishdagi suv belgilangan sathga yetsa
nasosni to‘ldirish ta’minlanganda va vakuum nasos ishdan to‘xtaydi. Vakuum
nasosi to‘xtagandan so‘ng suvli idishning chiqish joyidagi solenono ventil ochiladi
va u bo‘shatiladi. Keltirilgan sxemalarni solishtirish natijasida shuni kursatish
mumkinki o‘rtacha nasos agregati o‘rnatilgan nasos stansiyalarida individual
vakuum nasoslarini, uchtadan ortik agregatlar o‘rnatilgan nasos stansiyalarida esa
umumiy vakuum – uskunani ishlatilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Shunday ish tartibiga ega bo‘lgan nasos stansiyalari borki nasos uskunalari
buyruq berilgan zaxoti ishga tushirilshi zarur bo‘ladi. Bunday hollarda vakuum
qozoniga ega bo‘lgan vakuum uskunalar qo‘llanishi mumkin.
Bunday uskunalarning afzalligi shundaki, bunda barcha nasoslarda doimiy
suv to‘ldirilgan holda bo‘lib xar doim ishga tayyor bo‘ladi. Rasmdan ko‘rinadiki
barcha nasos agregatlarining umumiy vakuum liniyasi vakuum qozoni bilan
ulangan bo‘lib, vakuum nasoslar avtomatik ravishda tegishli vakuumga moslangan
ma’lum suv satxini nazorat qiladi, bu holda ishga tayyorlangan barcha nasos
agregatlarida suv to‘ldirilgan bo‘ladi.
6.10 – rasm. Vakuum qozoni yordamida nasoslarni avtomatik to‘ldirish sxemasi.
1 – asosiy nasos agregati; 2 – solenoid ventillar; 3 – vakuum qozoni; 4 – vakuum
nasosi; 5 – sirkulyatsiya baki; 6 – sathni signallar; 7 – signal lampalari; 8 –
elektrokontaktli vakuummetr
Nasos agregatlari umumiy vakuum liniyasiga solenod ventillari yordamda
ulanadi. Ishlab turgan nasoslar uchun ventillar yopik holda ishlamayotganlari
uchun ochiq holda bo‘ladi.
Vakuum qozonidagi elektrodli datchiklar yordamida 3 xil satx yuqori past,
avariya sathlari nazorat qilinadi. Vakuum tizimida havo paydo bo‘lsa, vakuum
qozonidagi suv sathi pasaydi. Suvning sathi pastki holatga yetganda birinchi
vakuum nasosni qo‘shish uchun impuls beriladi. Sathni avariya holatigacha
126
bo‘lgan sathga kamyshi natijasida ikkinchi vakuum nasosi ishga tushadi. Suv
yuqori satga yetishi bilan vakuum nasoslar avtomatik ravishda ishdan to‘xtatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
