1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
7.3.-rasm. Marketing ma’lumotlar baasini boshqarish 
Marketing ma’lumotlar bazasidan foydalanish jarayonini qo‘yidagicha 
bosqichlarga ajratishimiz mumkin: 
1.
 Ma’lumotlarni to‘plash va tizimlashtirish
. Firma va kompaniyalar pochta 
jo‘natmalarini qayta qabul qilish orqali kerakli ma’lumotlarni bazaga kiritib 
boradilar.
2. 
Ma’lumotlarni kerakli axborotlarga aylantirish.
Bazada mavjud 
ma’lumotlar belgilab olinadi va ular qayta to‘ldirilib zarur axborotga aylantiriladi. 
Masalan, GM-Uzbekistan kompaniyasi o‘z mashinalari uchun yangi ehtiyot qismlar 
ishlab chiqarishni rejalashtirmoqchi. Buning uchun kompaniyaning marketologlari 
ma’lumotlar bazasidan oxirgi 3-5 yilda sotilgan mashinalar va ularning rusumi 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ajratib oladi. Ushbu ma’lumotlarni ma’lum geografik 
mezonlar bo‘yicha saralash orqali mintaqalarga sotilishi rejalashtirilayotgan ehtiyot 
qismlar xajmini aniqlab oladi. Bunday masalani qisqa vaqt ichida yechish mumkin. 
Amaliy yo‘l bilan esa buni amalga oshiirsh juda katta mablag‘ va vaqtni talab qiladi. 
3. 
Ma’lumotlar bazasidan marketing strategiyalarini amalga oshirishda 
foydalanish. 
Yuqorida ko‘rib o‘tganimizdek, saralab olingan haridorlarga kelgusida 
pochta jo‘natmalari va savollar anketasi jo‘natiladi. Bizning misolimizda GM-
Uzbekistan kompaniyasi o‘zlari ishlab chiqargan mashinalar uchun chiqarayotgan 
1-bisqich
• ma’lumotlarni to‘plash va tizimlashtirish
2-bisqich
• zarur axborotlarni belgilash va to‘ldirish
3-bisqich
• ma’lumotlar bazasi bilan ishlash strategiyasini 
shakllantirish
4-bisqich
• direkt-marketingni tashkil qilish va o‘tkazish
5-bisqich
• ma’lumotlar bazasini to‘ldirish

---

187 
ehtiyot qismlarni ma’lum chegirmalar orqali sotish uchun mintaqaviy sotish 
salonlariga murojaat qiladi.
4.