1 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

 
 
 
12-rasm.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kallus to„qimada kurtak hosil bo„lishi va differensiallanish jarayoni. 
Bu usul 
in vitro
sharoitida ekish uchun material olish amaliyotida kam 
ishlatiladi. Chunki bunda kallus to‗qima vujudga kelishi va rivojlanishi bilan 
bog‗liq holatda xromosomalar strukturasi o‗zgaradi yoki gen mutatsiyasi yuz 
berishi mumkin, bu esa yakuniy yuzaga keluvchi o‗simlik hosildorligi darajasini 
keskin o‗zgartiradi. Yuqorida ta‘kilangan genetik o‗zgarishlar natijasida mor-
fologik o‗zgarishlar ham yuzaga keladi, masalan barglarning novdada joylashishi 
tartibi buziladi, bo‗g‗im oraliqlari qisqaradi yoki zararkunanda va kasalliklarga 
qarshi chidamlilik darajasi kamayib ketishi mumkin. Bu vaqtda yuzaga keluvchi 
ba‘zi belgilarning o‗zgarishi seleksiyada e‘tiborga olinadi 13-rasm).
Bu usul kamchiliklarga ega bo‗lsada, ba‘zi hollarda o‗simlik hujayralari 
va to‗qimalarini ko‗paytirishning yagona usuli bo‗lishi mumkin. Hozirgi vaqt-
da bu usuldan foydalanish qishloq xo‗jaligi o‗simliklari, texnik o‗simliklar, 
meva sabzavotlar, tropik va subtropik o‗simliklar, dekorativ o‗simliklarning 
virussiz ekish materiallari olish ishlari yo‗lga qo‗yilgan. O‗simlikda mavjud 
bo‗lgan meristemaning aktiviatsiyasi usulida kartoshkaning bitta meristemasi-
dan minglab o‗simlik olish imkonini beradi. Shuningdek kallus asosida 
o‗stirish usuli yordamida qand lavlagining Brassica turidan, donli ekinlardan va 
kungaboqardan hamda boshqa ko‗pgina o‗simliklardan mikro klonal ko‗payti-
rishda keng miqyosda qo‗llanilmoqda.
Kallus to‘qima 
Kurtak hosil bo‘lishi 
Regenerant o‘simlik

---