1. O’quvchilarda mantiqiy fikrlash qobiliyati rivojlanadi

Direksion burchak deb o’q
meridian yoki unga parallel bo’lgan
absissa chizig’ining shimol tomoni
bilan yo’nalish chizig’i orasida hosil
bo’lgan burchakka aytiladi. Direksion
burchak ham azimut burchagi singari
00 dan 3600 gacha soat mili yo’nalishi
bo’yicha o’lchanadi.
Qutb yulduziga qarab
oriyentirlash usuli. Kechasi havo
ochiq bo’lsa, Qutb yulduziga qarab ham ufq tomonini aniqlash mumkin.
Chunki qutb yulduzi doimo ufqning shimol tomonida turadi. Osmon
gumbazida qutb yulduzini aniqlash quyidagicha amalga oshiriladi.

Qutb yulduzi besh og’ayni yulduzlarning biri bo’lib “Katta ayiq”
yulduzlar turkumidagi ikki chetki yulduzlar orqali xayolimizda to’g’ri chiziq
o’tkazamiz. So’ngra bu yulduzlar orasidagi masofadan besh marta uzoq
masofa o’lchanadi va shu chiziq qutb yulduzi yoki boshqacha aytganda oltin
qoziq yulduzidir (3-rasm).
Ufq tomonlarini aniqlashda mahalliy belgilardan ham foydalanish
mumkin. Joyda oriyentirlashda quyosh doimo orqada bo’lsa, uning teskari
tomoni shimol, o’ng qo’l sharq, chap qo’l esa g’arbni belgilaydi.
Tepaliklarning shimoliy tomonida qor kechroq eriydi. Daraxtning shimoliy
tomonida barg kam va aksincha janubiy tomonida barg ko’p bo’ladi.
Kesilgan daraxtning to’nkasida yillik halqalar shimol tomonida tig’iz,
janubiy tomonida esa kengroq bo’ladi (4-rasm).