1. Oqiziqlarni o’rganishning maqsad va vazifalari Daryo oqiziqlarining h’osil bo’lishi va unga tasir etuvchi omillar

Tuproq va o’simlik qoplamining tasiri

Daryo h’avzasidagi o’simlik qoplamining oqim h’osil bo’lishiga tasiri quyidagi ko’rinishlarda o’z ifodasini topadi:

1) o’simlik qoplami atmosfera yog’inlarining bir qis­mini o’zida ushlab qoladi va bu bilan yog’inning yanada ko’p­roq qismining bug’lanishiga imkon beradi;

2) o’simlik qoplami ildizlari yordamida doimiy ra­vishda tuproqdan malum miqdordagi namlikni olib, o’z ta­nasi orqali bug’latib turadi (transpiratsiya);

3) o’simlik qoplami o’z tanasi bilan tuproq yuzasini to’sadi, uni isib ketishiga yo’l qo’ymaydi va natijada bug’­lanish miqdorini kamaytiradi;

4) o’simlik qoplami er yuzasi g’adir­budurligini ort­tiradi, bu esa yuzada suvning oqish tezligini kamaytirib, ko’p miqdordagi suvning er ostiga shimilishiga imkon beradi;

5) o’simlik qoplami, ayniqsa o’rmonlar, er sirtidagi qorning erishini sekinlashtiradi va bu bilan er ostiga shimilishni kuchaytiradi;

6) o’simlik qoplami tuproqning tabiiy xususiyatlarini keskin o’zgartirib yuboradi;

7) ayrim olimlarning kuzatishicha o’rmon bilan qop­langan maydonlarda yon atrofga nisbatan yog’in miqdori ko’proq bo’ladi.