1. O’lchov asboblarini tuzuzlishini o’rganish. O’lchov asboblarini turlari va ularning tuzilishi

Kesish asboblari. Zubila, dasta va zarb beriladigan qismdan iborat. Dastasi ovalsimon bo’lib uning shakli ish qismi pona shaklida bo’ladi, uning yon sirtlari charxlangan o’tkir kesuvchi qirra (tig’) hosil bo’ladi. Zubilaning ish qismi eni 5,10,16,20 mm qilib tayyorlanadi. Zarb beriladigan qismi yuqoriga tomon tayyorlanadi. Uning cho`qqisi yassi siferik shaklda bo’ladi. Shuning uchun bolg’a zarb markaziga tushadi.
Kresmesil. Ensiz zubila bo’lib ariqcha novlar o`yush uchun mo’ljallangan. Kresmesillar ish qismini eni 2,5,8,10,12 mm qilib tayyorlanadi. Uning qirralari dumaloq murakkab profilli tig’lari burchak ostida yotadi.
Kresmesillar asosan ariqcha ochgichlar deb ataladi. Bu kesish asboblari U7A,U8A, 7XF, 8XF markali po’latlardan tayyorlanadi.
Chilangarlik bolg’alari. Bu asbob U7 50 markali po’latdan dumaloq kvadrat muhrali qilib tayyorlanadi. Ish qismlari muhrasi tumshug’i tovlanib keyin NRC 50-56 qattiqlikgacha bo’shatiladi. Bolg’aning asosiy xarakteristkasi uning massasiga bog’liq bo’ladi.

Kvadrat muhrli	50, 100, 200	400, 500, 600	800 va 1000
Dumaloq muhrli	200	400, 500, 600	800 va 1000
Qo’llanilishi	Rejalash, asbobsozlik ishlarida	Chilangarlik ishlarida	Ta’mirlash ishlarida

Dasta teshigi oval shaklida bo’lib chiqish tomonga qarab ikki yoqqa kengayib boradi. Bu esa dastaning puxta mustahkamlanishini ta’minlaydi. Teshikning markazi bolg’aning og’irlik markaziga qaraganda tumshuqqa yaqinroq yotadigan qilib joylashtiriladi. Shunday qilinganda bolg’aning turg’unligi va zarb berish paytida massasidan yaxshiroq foydalanilishi ta’minlanadi. Bolg’a dastalari oval shaklida bo’lib uchiga tomon kattalashib boradi. Dastalar qattiq yog’ochlardan chetan, shum, tol, zarang kabi yog’ochlardan tayyorlanadi. Ularning sirti silliq yaltiroq bo’lishi kerak. Bolg’a dastasiga yog’och yoki metall ponalar bilan mahkamlanadi. Dastalar sintetik materiallardan ham tayyorlanadi. Dastaning uzunligi bolg’aning massasiga qarab 100, 200 mm 200 gramlikda esa 250 mm, 500 gramlikda esa 400 mm, 600-800 grammlikda esa 360-1000 grammli 400 mm bo’lishi shart.