Ўтиш жараёнларини оператор усул билан
ҳисоблашнинг кетма-кетлиги
1. ва мустақил бошланғич шартлар ҳисобланади. Бу коммутациядан олдинги схемада коммутация содир бўлишидан олдинги он учун бажарилади.
2. Оператор ўринбосувчи схема тузилади.
а) занжирга таoсир қилаётган ЭЮК манбалари ва ток манбаларининг тасвирлари одатда жадваллардан топилади;
б) пассив элементларнинг қаршиликлари R, рL ва оператор шаклларда ҳисобга олинади.
в) таҳлил қилинаётган занжирдаги энергиянинг бошланғич шартлар заҳираси (нолли бўлмаган бошланғич шартлар) оператор ўринбосувчи схемада қўшимча (ички ёки ҳисоблардан келиб чиқадиган) ЭЮК ва ток манбаларини киритиш билан ҳисобга олинади. Индуктив элементларни ўз ичига олган шохчаларда қўшимча ЭЮК лар га тенг ва йўналиши бўйича токнинг йўналиши билан бир хил тушади. Сиғим элементларни ўз ичига олувчи шохчаларда эса қўшимча ЭЮК лар га тенг ва нинг йўналишига қарам-қарши. Асосий ўзгарувчи (ахатирлаётган ток ёки кучланиш) нинг тасвири оператор схема бўйича энг рационал усул билан ҳисобланади.
4. Асосий ўзгарувчининг оригинали ёки жадваллар, ёки ёйиш теоремаси ёрдамида топилади.
Асосий ўзгарувчи эркин ташкил қилувчиси учун ифодани ёзиб олиб, интеграллаш доимийларини топишга ўтилади. Бунинг учун таҳлили қилинаётган занжирнинг коммутациядан аввалги режимига ҳам, занжирнинг коммутациядан кейинги ҳолатига ( да) ҳам боғлиқ бўлган бошланғич шартлар ҳисобланади. Бошланғич шартларни ҳисоблашда, аввало, занжирнинг (коммутация бўлишидан олдинги он) даги ҳолатини билиш лозим. Энг оддий ҳол, агар занжир фақат биттагина энергия сиғдирувчи элемент (L ёки С) ва асосий ўзгарувчи сифатида индуктив элементдан оқаётган ток ёки сиғим элементдаги кучланиш бўлган ҳолдир. Бу ҳолда ва қийматларнинг ўзи бошланғич шартларни ҳисоблаш учун етарлидир, чунки коммутация қонунларига кўра ва дир.
Хоҳланган шохобчадаги ўтиш токи ёки кучланишини топиш керак бўлган ҳамма қолган ҳолларда коммутацияга қадар режимни ҳам, дан кейинги ҳолатни ҳам тадқиқ қилиш керак. Занжирнинг энергетик ҳолати индуктив элементлардан оқаётган токлар ва конденсаторлардаги кучланишлар орқали тўла аниқланганлиги сабабли, занжирнинг коммутациядан аввалги ҳолатини ҳисобга олиш учун коммутациядан олдинги схемадаги индуктив элементлардан оқаётган ҳамма токларнинг ва сиғим элементлардаги ҳамма кучланишларнинг даги қийматларини топиш лозим. Ундан сўнг, коммутация қонунларидан фойдаланиб, ва ларнинг қийматларини коммутациядан кейинги схемага ўтказиш ва асосий ўзгарувчи ва унинг ( ) та ҳосилаларини ҳисоблаш керак.
Булар Кирхгоф қонунлари ёки муқобил схемалар ёрдамида қилинади. ва лар қийматларининг тўплами мустақил бошланғич шартлар, хоҳланган шохобчаларнинг кучланишлари ва токлари ҳамда улар ҳосилаларининг даги қийматлари эса мустақил бўлмаган бошланғич шартлар деб аталади.
Мустақил бўлмаган бошланғич шартларни Кирхгоф қонунлари ёрдамида аниқлаш қуйидаги кетма-кетликда ўтказилади.
Коммутациядан аввалги схемадан мустақил бошланғич шартлар индуктив элементлардан оқаётган токлар ва сиғим элементлардаги кучланишлар топилади.
Кирхгоф қонунлари (контур токлар усули ёки тугун потенциаллари усули) дан бевосита фойдаланиб, даги коммутациядан кейинги схема учун интегродифференциал тенгламалар системаси тузилади.
Мустақил бошланғич шартлар ҳисобга олинган ҳолда тузилган тенгламалар системаси ўзгартирилади ва у мустақил бўлмаган бошланғич шартларга нисбатан ечилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |