1. Nanotexnologiya termini kim va qachon fanga kiritgan. Nanologiyani asoschilaridan biri, amerikalik fizik olim R. Feynman, ayrim atomlarni mexanik ravishda manipulyatsiya qilishning nazariy imkoniyati haqida gapirar ekan,

 

12.  Elektroportlatishli usul. Uning ahamiyatli va kamchilikli tomonlari  

 

 

 

13. Elektrokimyoviy usullar bilan nanozarrachalar olish 

Elektrokimyoviy usullar juda ahamiaytli bo'lib, chunki ular tez va sodda jarayonlardan 

foydalangan holda yuqori toza nanozarrachalarni olish va tok oqimi zichligini sozlash 

orqali zarracha o'lchamini osongina boshqarish imkonini beradi. Ushbu usullar 

yordamida bir nechta nanozarrachalar turlari olingan. Bundan tashqari, ushbu usul 

ekologik jihatdan toza, chunki bu usida qo'shimcha bo'lgan  moddalar qo'llanilmaydi. 

Elektrokimyoviy usullarda turli xil stabilizatorlar ishlatilgan bo'lib, ular tarkibiga 

elektrostatik stabilizatorlar sifatida organik monomerlar va sterik stabilizatorlar sifatida 

polimer birikmalar kiradi. Ion organik birikmalar stabilizator vazifasini bajarishi va 

elektrolitlarni bir vaqtning o'zida qo'shimcha kimyoviy moddalari ishlatishni zaruriyatini 

kamaytiradi. Bu usul distillangan va deionizatsiya qilingan suvda ikki sof kumush 

elektrodlardan foydalanishni o'z ichiga oladi. Ular 12-24 volt kuchlanishli akkumulyator 

qutblariga ulanadi. Bu usul nanokumush ishlab chiqarish arzon tushadi. Olingan 

mahsulot tarkibida kumush ionlari ham, kumush nanozarrachalari ham bo'ladi. Odatda 

mahsulot tarkibining 90% i kumush ioni, qolgan 10 % i kumush nanozarrachalari 

shaklida bo'ladi. Kumush ionlari elektroliz natijasida hosil bo'ladi va "eritilgan kumush" 

deb ataladi. Elektrokimyoviy usulda nanokumush quyidagicha ko'rsatiladi: 1) Anoddagi 

kumushning oksidlanishi: Ag" - e Ag 2) Suvning elektrolizi tufayli kislorod gazining 

chiqishi va anod yuzasiga Ag. O qatlami qoplanishi. 2H.O-4e Ort +4H 3) Kumush 

ionlarining katodga koʻchib o'tishi. 4) lonlarning kamayishi va katoddagi kumush 

---

atomlarining hosil bo'lishi: Ag+ e Ag Jarayon davomida vodorod gazining chiqarilishi 

kuzatiladi. 5) Kumush nanozamrachalarning hosil bo'lishi va Van der Vals ta'sir kuchlari 

tufayli zarrachalarni o'sishi. 6) Tokning uzilish va hosil bo'lgan kumush 

nanozarrachalarni ajratib olish. Qutblar almashinishi jarayonida avvaldan anodda hosil 

bo'lgan Ag.O. vodorod gazi bilan o'zaro ta'sirlashganda gidrogenlanadi: 7 Ag O+H. 

2Ag+H.O Qutblarni almashtirish uchun 4 min. vaqt sarflanadi. Ushbu usul oksidlanish 

yoki qaytarilish kabi kimyoviy reaktsiyalarini boshqarish murakkabligini kamaytiradi va 

elektrodlarning qutblanishini o'zgartirib, nanozarrachalarning o'lchamini va 

agregatlanishini nazorat qiladi.