1-модул. Maktabgacha ta’limda bolalarni tabiat bilan tanishtirishning nazariy asoslari va tabiat haqida tushuncha

 
uktirdi. 
J. J. Russo
 
(1712—1778)frantsuz filosof-ma‘rifatchi
. 
U ta‘lim-tarbiya 
sohasida o‗ziga
 
xos nazariya yaratgan. Materiyaning
 
hech kim tomonidan 
yaratilmaganligini va ob‘ektpv mavjudlgini
 
J. J. Russo tan olgan, lekin
 
materiyaning mohiyatini bilib bo‗lmaydi,
 
deb hisoblagan. 
Russoning ijtimoiy-siyosiy g‗oyalari uning dunyoqarashining asosi 
hisoblanadi. U kishi biron-bir
 
jamiyatda yashashi kerak, «tabiiy holat»ga qaytib
bo‗lmaydi, deb hisoblab, tabiatga yaqin ideal jamiyat haqidagi g‗oyani ilgari 
suradi. Uning fikricha, tarbiyaning asosiy maqsadi mehnatsevar kishilarni 
yetishtirishdir. 
Russoning pedagogik asarlarida,
 
ayniqsa uning «Emil yoki tarbiya 
to‗g‗risida» degan roman-traktatida tarbiya va yoshlarni tarbiyalashda tabiatning 
roli atroflicha yoritilgan. U ushbu asarida bolalarni mehnatga
 
tayyorlash zarurligi 
haqidagi fikrni aytib,
 
yoshlarni
 
tarbiyalashda jismoniy, aqliy va axloqiy 
tarbiyaning
 
ahamiyatini, tabiat bilan muloqotda bo‗lishining
 
ahamiyatini ta‘kidladi.
 
Bu g‗oyalar o‗z davrining aktual, falsafiy va tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‗lgan
 
fikrlaridan sanaladi. F. Frebel (1782—1852) nemis pedagogi, o‗zining 
maktabgacha tarbiya nazariyasi
 
bilan katta dong taratgan. 
F. Frebel
 
tarbiya deganda insondagi to‗rtta tug‗ma instinktni: faoliyat
, 
bilish,
 
badiiy va diniy instinktlarning rivojlanishini
 
tushunardi. U bola tarbiyasida
 
tabiatga 
uyg‗unlik printsipini
 
kashf qilib, bunda bolalardagi ilohiy ruhni aniqlashdan iborat, 
deb bilardi.