1. Mexatronika tushunchasi. Mexatronikaning boshqa sohalar bilan bog‘liqligi. Mexatronikaning rivojlanish sohasi

Intellektual mexatron modul (IMM) - konstruktiv va funksional mustaqil kurilma bo‘lib dvigatel, mexanik, informatsion, elektron va boshqaruvchi qismlarning sinergetik intsgratsiyasi asosida quriladi.
Shunday qilib, IMMning konstruksiyasida mexatron harakat modullariga nisbatan qushimcha boshqaruvchi va elektron qurilmalar o‘rnatilgan bo‘ladi va ular modullarning intellektual xususiyatga ^ga bo‘lishini ta’minlaydi. Bu guruxta raqamli xisoblash qurilmalari (mikrokontrollerlar, protsessorlar, signal protsessorlari va h.k.), elekgron kuch o‘chgartirgichlari, aloqa vaboglanish komiyuter kurilmalari kiradi.
Mexatronika ta’rifiga faqat mexatron modullar mos keladi.
Mexatron mashinalar ko‘p o‘lchamli sistemalar bo‘lib, ular ikki va undan ortiq modullar asosida yaratiladi.
Ishlab chiqarish sistemalari uchun mo‘ljallanilgan mexatron mashina robotning umumlashgan struktura sxemasi 3-rasmda keltirilgan.
Ko‘rilayotgan mashinalar (robotlar) uchun tashqi muhit texnologik muhitdan iborat bo‘ladi va u texnologik jihozlardan, texnologik qurilmalardan va obektlardan tashkil topadi. Tashki muhitlarni asosan ikki sinfga bo‘lish mumkin: determinirlangan va nodeterminirlangan.
Determinirlangan muhitlarga tashqi ta’sir parametrlari va obektlar xarakteristikalari oldindan kerakli aniqliqga ma’lum bo‘lgan muhitlar kiradi. Ayrim muhitlar o‘zining tabiati bo‘yicha nodeterminirlangan bo‘ladi, masalan, ekstremal suv osti va yer osti muhitlari.
Texnologik muhitlarning xarakteristikalari analitik tajriba tadqiqotlari yordamida va kompyuterli modellash metodlari orqali aniqlanadi.

3-rasm. Mexatron xarakat modullari tarkibiy tuzilmasi va tizimi.
Mexatron modullari rivoji.

4-Rasm. Texnik tizimlar rivoji (robotlar va avtomat qurilmalar)


3-mavzu: Mexatron sistemalarining texnik vositalari.
Reja:
1. Mexatron sistemalarining texnik ta`minoti.
2. Mexatron sistemalarining lingvistik ta’minoti