1. Mehnat unumdorligining umumlashtiruvchi, xususiy va yordamchi ko’rsatkichlari va ularni hisoblash

Bitta xodimga to’g’ri keladigan foydaning o’zgarish omillari

Omillar	YM, mln. so’m	Bitta xodimga to’g’ri keladigan foydaning o’zgarishi, mln. so’m
1. Ishchilar salmog’i	10,08	10,08*0,185qQ1,86
2. Bitta xodim bir yilda ishlagan kunlar soni	-22,27	-22,27*0,185q-4,12
3. Ish kunining davom etishi	-8,83	-8,838*0,185q-1,63
4.Ishchilar o’rtacha soatlik mahsulot ishlab chiqarishining o’zgarishi	4 0,03	40,03*0,185qQ7,41
5.Korxonada belgilanadigan baholarning o’zgarishi	17,32	17,32*0,185qQ3,20
Jami	36,33	36,33*0,185qQ6,72
4.1 Ishlab chiqarishni tashkil etish	16,09	16.09*0,185qQ2.98
4.2 Ishlab chiqarishning texnikaviy darajasini oshirish	15,01	15,01*0,185qQ2.78
4.3 Ish vaqtining unumsiz sarf bo’lishi	-2,46	2,46*0,185q-0,46
4.4 Ishlab chiqarishning tuzilishi	11,39	11,39*0,185qQ2,11
Jami	40,03	40,03*0,185qQ7.41

Xulosa
Mehnat unumdoligi darajasiga baho berish uchun umumlashtiruvchi, xususiy va yordamchi ko’rsatkichlar tizimidan foydalaniladi.

Umumlashtiruvchi ko’rsatkichlar - bu bitta ishchining ishlab chiqargan o’rtacha yillik, o’rtacha kunlik va o’rtacha soatlik mahsuloti, shuningdek, bitta ishlovchiga to’g’ri keladigan o’rtacha yillik mahsulot ishlab chiqarishning qiymat ifodasidir.

Xususiy ko’rsatkichlar – bu muayyan turdagi mahsulot birligining ishlab chiqarish uchun vaqt sarfi yoki bir kishi- kunida yoxud bir kishi- soatda muayyan turdagi natural ifodada mahsulot ishlab chiqarishga sarflangan vaqt.

Yordamchi ko’rsatkichlar – muayyan ish turi birligiga yoki vaqt birligi ichida bajarilgan ishlar hajmiga sarflangan vaqtni tavsiflovchi ko’rsatkichlar.

Korxonada ishchi kuchidan foydalanish samaradorligiga baho berishda personal rentabelligi ko’rsatkichi katta ahamiyatga ega. Foyda mahsulotni sotish rentabelligiga, kapital aylanish koeffisiyentiga va harakatdagi kapital summasiga bog’liq.

Adabiyotlar:

1. 
   Petrochenko P.F. Analiz trudovo’x pokazateley (uchebnoye posobiye)-M.: «Ekonomika», 1989.
   
2. 
   Ekonomika truda. (uchebnik) Pod. red. Jukova M.N, Pogosyana G.R – M.: «Ekonomika», 1991.
   
3. 
   Ekonomika i sosiologiya truda (uchebnoye posobiye). Pod. red Adamchuka V.V – M.: «Ekonomicheskoye obrazovaniye»,1994.