1 мавзу: Ҳужжатларни классификациялаш ҳақида умумий тушунча

Alfavit-predmet ko‘rsatkich 
Bu  ko‗rsatkich  kutubxona  klassifikatsiyasi  jadvallariga  ilova  qilingan 
xuddi  shunday  ko‗rsatkich  bilan  ko‗pgina  umumiy  tomonlarga  ega.  Alfavit-
predmet ko‗rsatkichining jadvallarga ilova qilingan ko‗rsatkichidan farqi faqat 
uning  vazifasidadir  –  jadvallarga  ilova  qilingan  ko‗rsatkichdan  kutubxonachi 
klassifikatsiyalash  jarayonida  foydalaniladi,  katalogga  doir  alfavit-predmet 
ko‗rsatkichi  esa,  garchi  kutubxonachi  katalogdan  har  xil  ma‘lumotlarni  bilib 
olish  uchun  undan  foydalansada,  asosan  kitobxonlarga  yordamlashishga 
.mo‗ljallangan. 

---

 
 
 
117 
Alfavit-predmet ko‗rsatkichida bilimning asosiy, yetakchi sohalarining, 
juz‘iy  fanlarning  va  shu  sohalarga  oid  alohida  masalalarning,  eng  muhim 
ilmiy  problemalarning,  alohida  tushunchalar  hamda  fanlar  o‗rganadigan 
asosiy  ob‘ekt  bo‗lib  qolgan  predmetlarning  nomlari  va  hokazolar  umumiy 
alfavit  tartibida  keltiriladi.  har  bir  nomdan  keyin  bo‗limning  indeksi 
ko‗rsatiladi,  undan  muayyan  temadagi  kitobni  qidirib  topish  kerak  bo‗ladi. 
Temaning nomi bilan indeksi birgalikda ko‗rsatkich rubrikasini tashkil etadi. 
Ko‗rsatkichning  har bir rubrikasi  alohida kartochkaga  yozib  qo‗yilgan, 
kartochkalar  esa  katalog  yashiklarida  alfavit  tartibida  joylashtirilgan  vaqtda 
ko‗rsatkichning kartochka formasi juda qulay bo‗ladi. 
Ko‗rsatkichning  asosiy  vazifasi  –  kitobxonga  sistemali  katalogdan 
foydalanish  paytida  spravka  qo‗llanmasi  tariqasida  xizmat  qilish  va  uning 
kerakli bo‗limni topishiga yordamlashishdir. Biroq ko‗rsatkichning yordamchi 
xarakteriga  ega  bo‗lishi  sistemali  katalog  tuzishga  kanday  talablar  qo‗yilsa, 
uni  tuzishga  ham  shunday  talablar  qo‗yish  kerakligini  istisno  qilmaydi. 
Rubrikalardagi  sarlavhalarning  ifodalanishi  fanda  va  ijtimoiy  tajribada  qabul 
qilingan terminologiyaga qat‘iy mos bo‗lmog‗i lozim.