1 Мавзу: “Технология фанини ўқитиш методикаси” фани ва унинг вазифаси

22-Мавзу: Ўқув устахонасини ташкил этиш ва жиҳозлаш
Reja:

1. 
   Mehnatni ilmiy tashkil etish.
   
2. 
   O'qituvchi va o’quvchining ish o’rni.
   
3. 
   Asbob-uskuna va moslamalar.
   
4. 
   Sanitariya-gigiena va texnika xavfsizligi talablari.
   

Tayanch iboralar: Ustaxona. Asboblar. Texnika xavfsizligi. Jihozlar. Asbob-uskuna va moslamalar.

Ўқитувчининг ИИИ-босқичда иш унумдорлиги пасайиб, чарчаш ҳолати вужудга келади.

Техник моделлаштириш жараёнида талабалар ҳар хил асбоб-ускуналар, мосламалар, шунингдек, электр жиҳозлар билан ишлашни назарда тутиб, педагог ўз устахонасида бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олишга доир барча чора-тадбирларни амалга ошириши зарур.
Ўқув устахонасидаги меҳнат шароити санитария-гигиена ва хавфсизлик техникасининг барча талабларига тўла жавоб бериши керак. Дастуридаги барча моделлари эмас, балки техник ижодкорликни ҳам ўрганиш учун зарур шароит билан таъминланиши лозим.
1. Турли буюртмаларни бажаришда педагогнинг ўқувчилар билан олиб борадиган умумий гуруҳли ҳамда бригада-звеноли ишлари учун ҳам шароит яратилиши зарур.
2. Ҳар бир талабага керакли асбоб-ускуналар ва мосламалар билан таъминланган алоҳида иш ўрни ажратилиши лозим.
3. Педагог учун тегишли жиҳозлар, асбоблар, мосламалар билан таъминланган ва полдан 250-300 мм кўтарилган намунали иш ўрни ташкил этилиши лозим.
Ўқувчининг иш ўрни. Физиологик, психологик нуқтаи назардан олиб қараганда, касбий таълим-тарбия жараёни таҳсил олувчиларнинг ўсиб-ривожланаётган организми учун сезиларли юкланиш беради. Шунинг учун ҳам ўқув режимини юқори иш қобилиятини таъминлайдиган, таҳсил олувчи соғлигига зарар етказмайдиган қилиб ташкил этилади. Таҳсил олувчиларнинг иш режимини белгилашда иш қобилиятини қуйидаги босқичлари инобатга олинади:
I-босқичда таҳсил олувчи вазифани олиб, ишга киришади, аста-секинлик билан меҳнат унумдорлик ошиб боради;
II-босқичда юқори унумдорликка эришилади;
III-босқичда иш унумдорлиги пасайиб, чарчаш ҳолати вужудга келади.
Техник моделлаштириш жараёнида талабалар ҳар хил асбоб-ускуналар, мосламалар, шунингдек, электр жиҳозлар билан ишлашни назарда тутиб, педагог ўз устахонасида бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олишга доир барча чора-тадбирларни амалга ошириши зарур.
Ўқув устахонасидаги меҳнат шароити санитария-гигиена ва хавфсизлик техникасининг барча талабларига тўла жавоб бериши керак. Дастурдаги барча моделлари эмас, балки техник ижодкорликни ҳам ўрганиш учун зарур шароит билан таъминланиши лозим.
1. Турли буюртмаларни бажаришда педагогнинг ўрганувчилар билан олиб борадиган умумий группавий ҳамда бригада-звеноли ва патакли ишлари учун ҳам шароит яратилиши зарур.
2. Ҳар бир талабага керакли асбоб-ускуналар ва мосламалар билан таъминланган алоҳида иш ўрни ажратилиши лозим.
3. Педагог учун тегишли жићозлар, асбоблар, мосламалар билан таъминланган ва полдан 250-300 мм кўтарилган намунали иш ўрни ташкил этилиши лозим.
4. Устахоналарда талабалар энг қулай ва хавфсиз мећнат ќилиши учун зарур шароит бўлиши лозим.
5. Ўқув устахоналари ҳажми ва текис кўрсатмали қўлланмалар, шунингдек, таълимнинг техник воситалари билан жиҳозланиши зарур.
6. Ёрдамчи бинолар(асбоблар ва склад) ўқув устахонасига яқин бўлиши керак.
7. Ташқаридаги товушлар талабаларнинг эътиборини ичидан алаҳситадиган ва меҳнат жараёнини бузадиган шовқин–суронлар устахонага кирмаслиги лозим.
ўқув устахонасининг майдони 80-90 мм ²бўлиши керак.
ўқув устахоналари материаллар, ярим-фабрикатлар, тайёрланган буюмлар саќланадиган ёрдамчи хоналарга эга бўлади. Бундай хоналар ќуруќ, ёғоч поли, табиий ва мажбурий вентиляцияли, нормал табиий ва сунъий (иш ўрнида 100-150 люкс), ёритилган, ҳавосининг температураси қишда 14-16⁰ С бўлиши ва ёзда 20⁰ С дан ошмаслиги керак. Ёритгич сифатида кундузги лампадан фойдаланиш керак. Устахона деворлари текис, ёрқин рангга, шифти оқ ранга бўялиши керак. Мана буларнинг ҳаммаси хонанинг ёруғлигини оширади. Устахона анжомларининг турли қисмлари билан устахонанинг умумий фани ўртасида тўғри контрастликни вужудга келтиради.
Устахонада товуш ва вебрацияни ютувчи мосламаларни қўллаш ҳамда меҳнатнинг энг рационал усулларидан фойдаланиш орқали тебраниш интенсивлигини камайтириб, товуш ва вибрацияни пасайтиришга эришиш керак.