1-мавзу. Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришни автоматлаштириш соҳасига оид асосий атама ва тушунчалар Режа

7.4 – расм.

Тескари боғланиш манфий ва мусбат бўлади. Агарда бўлса, манфий тескари боғланиш акс ҳолда мусбат тескари боғланиш дейилади.

Системани фикран, солиштирувчи элементдан олдин ажратиб, очиқ системани ҳосил қиламиз. Бунда иккита кетма-кет уланган звеноларнинг боғланиши ҳосил бўлади. Шунинг учун очиқ системанинг узатиш функцияси
, (7.6)
. (7.7)
(9.7) тенгламани берк системанинг уланиш тенгламаси дейилади.
. (7.8)
(9.8) тенгламани олдин (9.7) га кейин эса (9.6) тенгламага қўйиб, берк системанинг узатиш функцияси аниқланади.
,
,
(7.9)
бу ерда – очиқ системанинг узатиш функцияси.
Очиқ системага бирлик манфий тескари боғланиш киритилгада берк системанинг узатиш функцияси (7.9) формулага мувофиқ қуйидаги кўринишга эга бўлади (7.5-расм).




7.5-расм.


. (7.10)

4-модул. Технологик жараёнларни автоматлаштиришда турғунлик тушунчаси
8-Мавзу: Технологик жараёнларни автоматлаштиришда турғунлик тушунчаси.
Режа:

1. 
   Турғунлик тўғрисида тушунча.
   
2. 
   Турғунлик шартлари
   
3. 
   Люпанов теоремалари
   

Турғунлик тўғрисида тушунча
АБСларни ишлаш қобилиятига қўйилган талаб, уларнинг турли хил ташқи қўзғатувчи таъсирига носезгир бўлишига мўлжалланган бўлишидир.
Агарда система турғун бўлса, унда у ташқи қўзғатувчи таъсирларга бордош бера олади ва ўзининг мувозанат ҳолатидан чиқарилганда яна маълум аниқликда шу ҳолатига қайтиб келади. Агарда система нотурғун бўлса, унда у ташқи қўзғатувчи таъсир натижасида мувозанат ҳолати атрофида чексиз катта амплитудага эга бўлган тебранишлар ҳосил қилади ёки мувозанат ҳолатидан чексиз узоқлашади.
Агарда ҳар қандай чекланган кириш катталигининг абсолют қийматида чиқиш катталиги ҳам чекланган қийматга эга бўлса, бундай система турғун деб юритилади (8.1-расм.).

8.1-расм. а, в турғун холатлар; б нотурғун холат.