1-Mavzu: Sotsial-psixologik psixik trening haqida umumiy tushuncha Reja

5- Mavzu: Guruxga psixoanalitik jihatdan yondashuv.
Reja:
1. Trening guruxining me’yorlari.
2. Guruxga psixoanalitik yondashuvda rollar pozitsiyasi.
3. Guruhning sifatiy tarkibiga qo’yiladigan talablar.
Har qanday jamiyatda guruh bo’lib ishlash holati tashkil qilingan. Ular guruhiy me’yorlarga amal qilib yashashadi. Agan qonun buzilsa bunga nisbatan jazo qo’llaniladi. Trening guruhiging ham o’ziga yarasha me’yorlari mavjud. Har bir guruh uchun trener tomonidan alohida qonun qoidalar ishlab chiqiladi. Boshlovchi guruhiy me’yorlarning kerakligini his qilishi kerak, bu me’yorlar guruhning maqsad va vazifalariga to’g’ri kelishi kerakdir. Mexanik tarzdagi boshqa qonunlarni o’zining trengiga o’girish bu ahloqiy jihatdan noto’g’ri hisoblanadi va ular bu mashg’ulotlarga umuman to’g’ri kelmasligi ham mumkin. Trening guruhining boshidanaoq guruhiy me’yorlar ishlay boshlaydi. Tajribalar shuni ko’rsatadiki, qatnashchilarga mashg’ulotning boshidanoq qonun qoidalarni ko’rsatish kerakdir. Ishning boshida boshlovchi bu mashg’ulotning natijasi nimaga qaratilganligi haqida ma’lumot berishitalab qilinadi. shundan so’ng ishlash tamoyillari ishlab chiqiladi. Ko’pgina trening guruhlarida qo’llaniladigan tamoyillar quyidagilardir: 1. «Shu yerda va hozir». Bunda guruhda mavjud bo’lgan holatlar tahlil qilinadi. Ishtirokchilarni tahlil qilish ham mumkin. Bunda o’tmish haqida va kelajak haqida gapirish taqiqlanadi. Bu tamoyil hozirgi zamonga yo’naltirilgan bo’lib qatnashchilarni o’ziga diqqatni qaratishga o’rgatadi. O’z xatti harakatlarini tahlil qilish imkoniyatini yaratadi. 2. «Samiymilik va ochiqlik». Bunda eng muhimi aldamaslik va hushomad qilmaslik. Agar ishtirokchilar trening vaqtida hech kimni aldamasalar va samimiy bo’lsalar trening faoliyati yaxshi kechadi. Agar inson o’zi haqidagi ma’lumotlarni aniq eta olsa bu uning kuchliligidan dalolat beradi.
3. Men tamoyili. Trening vaqtida ishtirokchilarning diqqati o’zini anglashga qaratilgan bo’lishi lozim. Hattoki boshqa insonlarni tahlil qilinayotgan vaqtda ham ishtirokchilar birinchi o’zlarini uning o’rniga qo’yishlari va shundan so’ng bu holatlarni tahlil qilishlari talab qilinadi. treningda bizning fikrimizcha degan so’zlarni aytish man qilinadi. har qanday fikr o’zidan kelib chiqqan holda aytilishi kerak.
4. Faollik. Guruhda passiv o’tirish imkoniyati mavjud emas. Psixologik treningni o’zi faol o’qitish usuli hisoblanganligi bois, har qanday treningdagi faollik bu kerakli holatlardan biri hisoblanadi. Ko’pgina mashqlar barcha ishtirokchilarni qatnashishlarini talab qiladi. Xattoki mashqlar namoyishkorona yoki individual fikr talab qilinadigan bo’lsa ham ishtirokchilarning barchasi bunga o’z ishtiroklari bilan qatnashishlari talab qilinadi. hattoki ishtirokchilarning o’yindan chiqishlari ham mumkin emasdir.
5. Konfedentsiallik. Trenindagi aytilgan barcha gaplar shu xonaning o’zida qolishi kerak, bu etika nuqtai nazaridan ham kerakli bo’lgan holatlardan biri hisoblanadi. Bundan olingan psixologik bilimlar albatta boshqa guruhlarda ham qo’llanilishi mumkin. Yuqorida qayd qilingan me’yorlardan tashqari bir biriga bo’lgan munosabatlar ham iliq bo’lishi zarur. Ishtirokchilar orasidagi so’zlashuv munosabatlari yosh, jins, ma’lumotidan qat’iy nazar iliq muloqot bo’lishi talab qilinadi. Ya’ni ishtirokchilarning hammasi bir birlariga «siz» deb murojaat qilishlari talab qilinadi. bundan tashqari treningdagi
ishtirokchilar o’zlariga taxallus tanlashlari talab qilinadi. bu o’zining ismi ham, bolalikdagi laqabi ham, institutdagi nomi ham, har xil qahramonning nomi ham bo’lishi mumkin. bu holat ishtirokchilar orasidagi iliq munosabatlar bo’lishini ta’minlashi mumkin. Trening guruhidagi me’yorlar alohida psixologik iqlimni yaratishi mumkin, bu boshqa guruhlarda kuzatilmaydi. Trening ishtirokchilar ongli ravishda me’yorlarga amal qilishlari talab qilinadi.