1-mavzu: Sintaksis haqida umumiy ma’lumot. So‘z birikmasi, gap bo‘lagi va gap sintaksisning tekshirish obyekti sifatida. Gapda so‘zlarning o‘zaro bog‘lanishi; teng va ergash bog‘lanish haqida umumiy ma’lumot

So‘roq gaplar quyidagi vositalar yordamida hosil qilinadi.

• So‘roq gaplar quyidagi vositalar yordamida hosil qilinadi.
• So‘roq yuklamalari bilan: Siz topshiriqni bajardingizmi?
• Nahot, bugun ham yomg‘ir yog‘sa-ya?
• So‘roq olmoshlari: Darsga kimlar kelmadi?
• Intonatsiya : Dars boshlandi?!
• BUYRUQ GAP
• Adresatni biror ish bajarishga undash, buyurish maqsadida qo‘llanadigan gaplar buyruq gaplar deyiladi. Masalan: Ehtiyot bo‘ling!
• Ko‘zingga qarab yur.
• Temirni qizig‘ida bos.
• Buyruq gaplarda sof buyurish mazmunidan tashqari maslahat, iltimos, g‘azab, do‘q – po‘pisa kabi ma’nolar ifodalanishi ham mumkin. Masalan:
• Topshiriqni o‘z vaqtida bajaring. (Sof buyruq gap) Tur o‘rningdan (do‘q). Chiq uydan (g‘azab). Misollardan ko‘rinadiki, buyruq gaplarning mazmun doirasi keng bo‘ladi. Ular quyidagi xususiyatlarga ega:
• a) kesimi buyruq fe’li bilan ifodalanadi.
• Qo‘lingga qurol ol.
• b) buyruq gaplarda ko‘pincha undov va undalmalar ishtirok etadi.
• Karimaxon, kitobingizni berib turing.