1-mavzu: Sintaksis haqida umumiy ma’lumot. So‘z birikmasi, gap bo‘lagi va gap sintaksisning tekshirish obyekti sifatida. Gapda so‘zlarning o‘zaro bog‘lanishi; teng va ergash bog‘lanish haqida umumiy ma’lumot

1-MAVZU: Sintaksis haqida umumiy ma’lumot. So‘z birikmasi, gap bo‘lagi va gap sintaksisning tekshirish obyekti sifatida. Gapda so‘zlarning o‘zaro bog‘lanishi; teng va ergash bog‘lanish haqida umumiy ma’lumot.

Tuzilishiga ko‘ra turlari: sodda so‘z birikmalari, murakkab so‘z

birikmalari. Gap. Ifoda maqsadiga ko‘ra gap turlari: darak, so‘roq, buyruq gaplar. His-hayajon (undov) gaplar, ulaming turlari (darak-undov, so ‘roq-undov, buyruq-undov gaplar).

RЕJA:

I. Til sistеmasida sintaksisning tutgan o‘rni.

1. Sintaksis haqida umumiy ma’lumot.

2. Sintaksis tushunchasi va ma’nоlari.

3. Sintaksis kursining tеkshiruv оbyekti.

4. Sintaksisning bоshqa sоhalar bilan alоqasi.

II. Gapda so‘zlarning o‘zaro bog‘lanishi:

1.Tеng alоqa.

2.Tоbе alоqa: a) mоslashuv;

b) bоshqaruv;

d) bitishuv.

III. So‘zlar o‘rtasidagi sеmantik-grammatik munоsabatlarni ifоdalоvchi vоsitalar.

• III. So‘zlar o‘rtasidagi sеmantik-grammatik munоsabatlarni ifоdalоvchi vоsitalar.
• IV. Sеmantik alоqaga kirgan so‘zlar оrasidagi mantiqiy munоsabatlar turi.
• V. Gap haqida umumiy tushuncha.
• 1.Gapning asosiy logik-grammatik belgilari:
• a) fikrning nisbiy tugalligi;
• b) intonatsion tugallik;
• d) predikativlik.
• 2.Gapning tasnifi:
• a) gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turi;
• b) emotsionallikka ko‘ra gap turi;
• d) voqelik munosabatiga ko‘ra turi;
• e) tuzilishiga ko‘ra turlari;
• f) struktura asosiga ko‘ra;
• h) zarur bo‘laklarning qo‘llanishiga ko‘ra;
• i) bo‘laklarga ajralish-ajralmasligiga ko‘ra.