1-мавзу. “Персонални бошқариш” фанинг моҳияти ва вазифалари персонални бошқариш — фан сифатида Персонални бошқаришнинг мохияти ва мақсадлари

3. Самарадорлик — корхона муваффақиятининг мезони сифатида. Бу корхона мақсадига ресурслардан оқилона фойдаланиш хисобига эришиш ва иложи борича кўпроқ фойда олишни англатади.
4. Ўзаро муносабатлар — корхона муваффақиятининг мезони сифатида. „Хиссиётлар дунёси" (психологик муносабатлар, ўзаро алоқалар, қадриятлар, қизиқишлар)дан юзага чиқаётган муаммолар „фактлар дунёси" (техника, технология, корхона)дан пайдо бўлаётган муаммоларга нисбатан устувор бўлиши керак. Бу тамойилга кўра, шунингдек „Энг асосийси — мижоз", „энг асосийси — мансаб даражаси (иерархия) "дан устунроқдир.
5. Сифат — самарадорлик мезонидир. Бу сифат умумий тушунчасининг ўзаро боғлиқ бешта хусусиятини қамраб олади:
— шахсий сифат;
— команда сифати;
— махсулот сифати;
— хизмат кўрсатиш сифати;
— корхона сифати.
6. Команда — корхона муваффақиятининг мезони сифатида. Корхонада мехнат қилувчи хамма инсонлар ходимлар хисобланади. Улар ижтимоий гурух — команда аъзоларидир. Команда ва унга аъзоларнинг корхона муваффақиятида хам, муваффақиятсизлигида хам хиссалари бор.
7. Персонални ўқитиш. Бу тараққиёт ва янгиланишлар калити хамда корхона учун хаётий зарурат хисобланган корхонадаги ўзгаришлар жараёнининг таркибий қисмидир. Таълим дастурлари ходимлар ақли ва қалбига мурожаат қилиши керак.
Мазкур тамойиллар корпоратив маданиятни шакллантириш ва шахсни хар тарафлама камол топтиришга қаратилган. Улар замонавий технология ва консалтинг билан биргаликда Персонални бошқариш даражасини сезиларли даражада такомиллаштириш имконини беради.
Юқорида қайд этилган концепцияларни тахлил қилиб, Персонални бошқаришга, ёндашувларга аниқлик киритиш мумкин. Бунинг учун инсоннинг ижтимоий ишлаб чиқаришдаги ролини аниқлаш мухимдир. Хозирги вақтда бу масалада икки хил нуқтаи назар мавжуд:
— инсон ишлаб чиқариш тизими (мехнат, инсон) ресурси — ишлаб чиқариш ва бошқарув жараёнининг мухим элементидир;
— инсон шахсий эхтиёжлар, қизиқишлар, қадриятлар, муносабатлар — бошқарувнинг бош субъекти сифатида.
Шу билан бирга тадқиқотчиларнинг бир қисми персоналга тизимлар назарияси нуқтаи назари орқали ёндашади. Бунда хам икки тизим фарқланади:
— иқтисодий. Унда моддий неъматларни ишлаб чиқариш, айирбошлаш, тақсимлаш ва истеъмол қилиш муаммолари устувор хисобланади. Шунга мувофиқ персоналга мехнат ресурси ёки инсонлар ташкилий гурухи (жамоа) сифатида қаралади;
— ижтимоий. Унда инсонлар муносабати, ижтимоий гурухлар, маънавий қадриятлар, инсонни хар томонлама камол топтириш масалалари устувор хисобланади. Персоналга эса бетакрор шахслардан иборат бош тизим сифатида ёндашилади.
Ана шу ёндашувлар 1.2- расмда ўз ифодасини топган.

1.2- расм. Персонални бошқариш концепциялари таснифи.
Персонални бошқариш фани мехнат муносабатлари ва инсоннинг корхонадаги фаолиятини илмий тадқиқ этади. Ушбу илмий изланишлар қуйидаги даражаларда олиб борилади: