Me'yoriy testlar quyidagi afzalliklarga ega: - test savollari koʻpgina qobiliyatlarni tekshirishni koʻzda tutadi;
-ta'lim oluvchilarning katta miqdordagi murakkab materialni turli yoilar bilan oʻrganganlarida erishgan umumiy darajasini aniqlashda foydali;
- eng iqtidorli ta'lim oluvchilarni tanlab olish imkoniyatini beradi.
Me'yoriy testlarning kamchiligita'lim oluvchi keyingi bosqichga oʻtishga qay darajada tayyor ekanligini belgilab bermasligida koʻzga tashlanadi.
Mezonlarga koʻra testdan oʻtkazishda natijalar oʻzgarmas, doimiy standartlar bilan solishtiriladi. Masalan, haydovchilik guvohno-masini berish uchun talabgoming bilimi mavjud standart bilan solish-tirilishi kerak. Uni boshqa soha xodimining qobiliyatlari bilan solish-tirib boʻlmaydi.
Standartlashtirilgan testlarma'lum standart talablari qoʻyilgan dastur asosida tuzilib, ta'lim oluvchining bilim, koʻnikma va malakasini aniqlashga moʻljallanadi. Ularning erishilgan darajani, qobiliyatlarni (qiziqishlarni ham) aniqlovchi hamda tashxislovchi turlari mavjud.
Erishilgan darajani aniqlovchi testlar ta'lim oluvchi ma'lum sohada oʻzlashtirgan bilimlar miqdorini oichaydigan standartlashtirilgan testlardir. Bu kabi testlarni butun guruhga yoki individual ravishda ishlatish, natijalarni hisoblashda turlicha ball tizimi qoʻllanilishi mumkin.
Tashxislovchi testlarta'limdagi muammolarni belgilab olish uchun individual ravishda qoʻllaniladi.
3) Testlarning didaktik-psixologikyoʻnalishi qanday test ishlab chiqilayotganligi yoki adaptatsiyasidan oʻtayotgan testni uning muallifi qanday xarakterlashni aniqlaydi:
nazariy bilimlarni nazorat qilish uchun oʻzlashtirish testlari;
berilgan fan (oʻquv va mutaxassislik) boʻyicha bilim va malakalarni nazorat qilish testlari;
d) oʻqitish testlari (ma'lum fan yoki uning sikli boʻyicha oʻquv imkoniyatlarning diagnostikasi)
4) Nazorat bosqichlari boʻyicha yoʻnalish: kirish nazorati (oliy oʻquv yurtiga kirishdagi yoki kursni, fan boʻlimini va oʻqitish bosqichining boshlanishidagi nazorat);
kundalik Ooriy) nazorat - bu har kuni amalga oshiriladigan yoki oʻquv jarayoni mavzulari boʻyicha oʻtkaziladigan nazorat;
oraliq nazorat — bu muayyan fanning alohida boʻlishi tugashi munosabati bilan oʻtkaziladigan nazorat;
yakuniy nazorat - bu ma'lum kurs (fan)ning tugashi munosabati bilan oʻtkaziladigan nazorat.
5) Testlashtirishning diagnostik (tashxislanganlik) darajasi boʻyicha berilgan testdan koʻzlangan maqsad: