4. Jamoat xavfsizligiga qarshi jinoyatlar
5.. Axborot texnologiyalari sohasidagi jinoyatlar
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 17-moddasiga binoan jinoyat sodir etgunga qadar 16 yoshga to’lgan, aqli raso jismoniy shaxslar javobgarlikka tortiladilar.
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining oltin- chi bo’limi aynan voyaga yetmaganlar javobgarligi- ning xususiyatlari haqidadir. Bu bo’limda voyaga yetmaganlarga jazo va uni tayinlash; javobgarlikdan yoki jazodan ozod qilish xususiyatlari ko’rsatilgan. Voyaga yetmaganlar uchun jarima, axloq tuzatish ishlari, qamoq, ozodlikdan mahrum qilish jazolari qo’llanilishi mumkin.
Jinoyat sodir etgunga qadar 13 yoshga to’lgan shaxslar javobgarlikni og’irlashtiradigan holatlarida qasddan odam o’ldirganliklari uchungina javobgarlikka tortiladilar.
Jinoyat sodir etgunga qadar 14 yoshga to’lgan shaxslar quyidagi jinoyatlar uchun javobgarlikka tortiladilar:
qasddan odam o’ldirish;
kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam o’ldirish;
qasddan badanga og’ir shikast yetkazish;
qasddan badanga o’rtacha og’ir shikast yetkazish;
kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan badanga og’ir yoki o’rtacha og’ir shikast yetkazish;
nomusiga tegish;
jinsiy ehtiyojni zo’rlik ishlatib g’ayritabiiy usulda qondirish;
odam o’ldirish;
bosqinchilik;
tovlamachilik;
talonchilik;
o’g’rilik mulkni qasddan nobud qilish yoki unga zarar yetkazish;
ozodlikdan mahrum qilish jazosini ijro etish muas- sasalarining ishini izdan chiqaruvchi harakatlar;
ozodlikdan mahrum qilish joylaridan qochish;
o’qotar qurol, o’q-dorilar, portlovchi moddalar yoki portlash qurilmalarini qonunga xilof ravishda egallash;
radiaktiv materiallarni qonunga xilof ravishda egallash;
temiryohl, dengiz, daryo, havo transporti vositasi yoki aloqa yohllarini yaroqsiz holatga keltirish;
transport vositasini olib qochish;
giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarini qonunga xilof ravishda egallash;
bezorilik.
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining Maxsus qismida ko’rsatilgan 205 ta jinoyatdan 21 tasi bo’yicha jismoniy shaxslar 14 yoshdan 16 yoshgacha jinoiy jazoga tortiladi.
Voyaga yetmaganlarning jinoyatini oldini olish uchun avvalo oilada ota-ona tarbiyasini yuksaltirish, ular o’z bolalariga yaxshi tarbiya berishlariga yordam berish lozim. Bu ishda sezilarli o’rinni mahalla faollari, maktab atrofidagi muhit, bolaning bo’sh vaqtini tartib doirasiga solish kabi ko’p qirralik ishlari, vazifalar, majburiyatlar, burchlar egallaydi. Bosqichma-bosqich, uzluksiz, muntazam bu ish bilan shug’ullanish har bir vijdonli O’zbekiston fuqarosining burchidir.Jinoyat - aybli ijtimoiy qilmish.
Obekt - mavzu, narsa. subekt - jismoniy yoki yuridik shaxs. Akt - rasmiy hujjat.
Gipoteza - faraz qilish, fikr yuritish, taxminiy mulohaza.
Detektiv - jinoiy ishni o’rganuvchi, xususiy izquvar.
Dispozitsiya - bayon qilish.
Klassifikatsiya - tasnif (fanlarning tizimi).
Ancha miqdor - eng kam oylikdan hisoblanadi. Valuta operatsiyasi - valuta qimmatliklariga mulk huquqining birovga o’tishi bilan bog’liq operatsiyalarKokoinizm - narkomaniya turi, koko - butali barglarida bo’ladi.
Kriminal - jinoyat, uning sabablari jinoyatchi shaxsni o’rganishga oid kishilar.
Morfin - avfyunni, ko’knori moddalaridan tayyor- lanadigan, nerv sistemasiga kuchli tahsir qiluvchi dori.
Narkomariya - narkotik moddalariga ruju qo’yish kasalligi.
Narkomanlar - bangilar, morfinizm, kokoinizm, alkogolizm.
P™tsessual - jarayon.
sanksiya - majburiy chora, jazo.
Poraxo’rlik - pora olish, pora berish yoki bu jinoyatlarda vositachilik qilish.
Qilmish - harakat yoki harakatsizlik.
Harakat - shaxsning ijtimoiy xavfli, ongli va faol xulq-atvori.
Harakatsizlik - shaxsning normativ hujjatlarda bajarishi shart qilib belgilangan muayyan harakatlarni bajarmaslikda ifodalangan ijtimoiy xavfli, ongli va sust xulq-atvori.
Mavzu: Iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar.
O‘zgalar mulkini talon-taroj qilish. Hokimiyat boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar jinoyatlar.
Reja
1.Hokimiyat boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |