1-Mavzu: O’zbekiston Respublikasi mehnat qonunchiligi asoslari Reja

Mikroiqlim parametrlarining optimal me’yorlari

Ish davri	Ish toifasi	Harorat, ^0 S	Havo harakati tezligi m/s dan
			ortiq emas
Sovuq	Ia	22-24	0.1
	Ib	31-23	0.1
	Ia	18-20	0.2
	Ib	17-19	0.2
	III	16-18	0.3
Issiq	Ia	23-25	0.1
	Ib	22-24	0.2
	Ia	21-23	0.3
	IIb	20-22	0.3
	III	18-20	0.4

GOST 12.1.005-76 SSBT ―Ishchi muhit havosi. Umumiy sanitariya-injeneriya talablari‖ organizm quvvat xarajatlariga bog’liq holda 3 toifadagi ishlarni ko’zda tutadi:

Yengil jismoniy ishlar (I kategoriya) – jismoniy kuch talab qilmaydigan o’tirgan holdagi ishlar, energiya sarfi 120 kkal/s;

Ib – utirib,tik turib yok yurish xolda bajariladigan,
biroq muntazam jismoniy, zuriqish yoki yuklarni ko’tarishni talab qilmaydigan ishlar, energiya sarfi 121-150 kkal/s;
O’rtacha og’irlikdagi jismoniy ishlar (II kategoriya) – IIa151-200 kkal/soat energiya sarflanadigan faoliyat kiradi. Bunda doimiy yurish va og’ir bo’lmagan (1 kg gacha) yuklarni o’tirib yoki yurib tashish bilan bog’liq bo’lgan ishlar kiradi. Bunda og’irligi 10 kg gacha yuklarni tashish bilan bog’liq bo’lgan ishlar kiradi
(IIb 201-250 kkal/soat energiya);
Og’ir jismoniy ishlar(III kategoriya) - muntazam jismoniy zo’riqish, xususan og’ir yuklarni (10 kg dan yuqori) muttasil bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish va ko’tarish bilan bog’liq ishlar kiradi. Bunda energiya sarfi soatiga 250 kkal dan yuqori bo’ladi.

Jadvalda yil fasli va ishlar toifasini hisobga olgan holda mikroiqlim o’lchamlarining qulay me‘yorlari berilgan. MX asosida mikroiqlim parametrlarini me‘yorlashda yilning issiq davrida havoning o’rtacha sutkalik harorati + 100 C dan yuqori, yilning eng sovuq davrida + 100 C dan past, nisbiy namlik 40-60% bo’ladi.

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR:

1. 
   Ish muhiti mikroiqlimi deganda nimani tushuniladi?
   
2. 
   Energiya sarfi darajasi bo’yicha ish kategoriyalari nech turli bo’ladi?
   
3. 
   Risoladagi miqdorlar deganda nima tushuniladi?
   
4. 
   Sifat va son ko‘rsatkichlari deganda nimani tushunasiz?
   

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

1. 
   I.A. Karimov. O’zbekiston XXI asr bo‗sag‗asida. Xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. Toshkent, ―O’zbekiston, 1997.
   

2. 
   Fuqaro muhofazasi asoslari (ma‘ruzalar to’plami). Toshkent, FMI, 2003 yil.
   
3. 
   Tojiev M., Ne‘matov N., Ilxomov M "Favqulotda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi". T. 2005 y.
   
4. 
   Boynazarov O‗.R. ―Hayot faoliyati xavfsizligi‖ (ma‘ruzalar matnlari to’plami) Q.: 2010.
   

5. 
   Bezopasnost jiznedeyatelnosti. (Oxrana truda). Uchebnoe posobie dlya VUZov. Kukin P.P., Lapin V.L., Podgornыx E.A.dr. M.Vыsshaya shkola, 1999
   

6. 
   Ekologiya i bezopasnost jiznedeyatelnosti - pod. Red. prof.Muravya L.A., M.: YUNITI, 2000
   
7. 
   YOrmatov.G.E. ―Hayot faoliyati xavfsizligi‖ T.: 2003/