1-mavzu. O‘zbekiston milliy taraqqiyotining yangi bosqichida fuqarolik jamiyatining shakllanishi va rivojlanishi reja

3-jadval

2017-2020 yillarda shaharlarda arzon ko‘p kvartirali uylarni qurish dasturining asosiy parametrlari¹⁴⁸,

№	Mintaqalar	jami		2017 yil		2018 yil		2019 yil		2020 yil
		uylar soni	kvartiralar soni	uylar soni	kvartiralar soni	uylar soni	kvartiralar soni	uylar soni	kvartiralar soni	uylar soni	kvartiralar soni
	jami	1236	51350	191	7919	335	13917	355	14757	355	14757
1	Qoraqalpog‘iston Respublikasi	37	1665	7	315	10	450	10	450	10	450
2	Andijon viloyati	49	2058	7	294	14	588	14	588	14	588
3	Buxoro viloyati	36	1512	6	252	10	420	10	420	10	420
4	Jizzax viloyati	50	2145	5	210	15	645	15	645	15	645
5	Qashqadaryo viloyati	49	2205	7	315	14	630	14	630	14	630
6	Navoi viloyati	29	1218	5	210	8	336	8	336	8	336
7	Namangan viloyati	50	2100	8	336	14	588	14	588	14	588
8	Samarqand viloyati	57	2565	9	405	16	720	16	720	16	720
9	Surxondaryo viloyati	35	1575	5	225	10	450	10	450	10	450
10	Sirdaryo viloyati	35	1470	5	210	10	420	10	420	10	420
11	Toshkent viloyati	135	5664	15	624	40	1680	40	1680	40	1680
12	Farg‘ona viloyati	47	2010	5	210	14	600	14	600	14	600
13	Xorazm viloyati	35	1575	5	225	10	450	10	450	10	450
14	Toshkent sh.	592	23588	102	4088	150	5940	170	6780	170	6780

SHuningdek, jadval ma’lumotlaridan ko‘rish mumkinki, istiqbolda ya’ni, 2017-2020 yillarda shaharlarda jami 1236 ta uy yoki 51350 ta kvartira qurilishi rejalashtirilgan. Mo‘ljallangan uy-joylarning asosan katta qismi Toshkent shahri va Toshkent viloyatida qurilishi rejalashtirilgan bo‘lib, umumiy qurilayotgan uylarning 29252 ta kvartirali, ya’ni 56,9 foizini, 727 ta arzon ko‘p qavatli uyjoylarning esa 58,8 foizini tashkil etadi.

SHaharlardagi arzon uy-joylarning narxi. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 16 yanvardagi 14-sonli “Ko‘p kvartirali uyjoylarni qurilishi va rekonstruksiyasini moliyalashtirish, shuningdek yosh oilalarga, eskirgan uy-joylarda yashovchi hamda boshqa toifadagi uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj fuqarolarga ko‘p kvartirali uy-joydagi kvartiralarni realizatsiya qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qarori bilan tasdiqlangan.

Unga ko‘ra, ko‘p kvartirali uy-joylardagi kvartiralar buyurtmachi – “O‘zshahar qurilish invest” mas’uliyati cheklangan jamiyati tomonidan taqdim etilgan har bir kvartira bo‘yicha alohida, ko‘p kvartirali uyning qurilishi yoki rekonstruksiyasini moliyalashtirish va realizatsiya qilish bo‘yicha hujjatlarni rasmiylashtirish bilan bog‘liq xarajatlar o‘z ichiga olgan ma’lumotnomada belgilangan narxlarda realizatsiya qilinadi.

2017 yilda yosh oilalarning, eskirgan uylarda yashovchilarning hamda uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj bo‘lgan boshqa toifalardagi fuqarolarning uy-joy sharoitlarini yaxshilash yuzasidan qabul qilingan qarorlarga muvofiq Toshkent shahrida va respublikaning boshqa shaharlarida maydoni 554,8 ming kvadrat metr bo‘lgan 191 ta ko‘p kvartirali uylar qurilishi va rekonstruksiya qilinishi amalga oshirildi.

Xalqaro moliya institutlari mablag‘larini turar-joy qurilishini rivojlantirish bo‘yicha dasturlarni moliyalashtirishga jalb etish ko‘rsatkichlarini tahliliy nuqtai nazardan ko‘radigan bo‘lsak, aynan 2017-2021 yillarda qishloq uylari qurilishiga, ko‘p kvartirali uylar qurilishiga hamda qishloq massivlari infratuzilmasi qurilishiga jami 1280,0 mln. AQSH dollari miqdoridagi mablag‘ jalb qilinishi rejalashtirilmoqda(2-jadval.

SHuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari rahbarlarining zimmasiga arzon ko‘p kvartirali uylar, tashqi muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlari, infratuzilma ob’ektlari o‘z vaqtida foydalanishga topshirilishi, hududlar obodonlashtirilishi, shuningdek, fuqarolar kvartiralarga joylashtirilishi yuzasidan shaxsiy javobgarlik yuklatilishi belgilab qo‘yildi.

4-jadval

Xalqaro moliya institutlari mablag‘larini turar-joy qurilishini rivojlantirish bo‘yicha dasturlarni moliyalashtirishga jalb etish ko‘rsatkichlari¹⁴⁹ , (mln. AQSH dollari)

№	Xalqaro moliya institutlari	Hammasi	SHu jumladan						Mablag‘larni yo‘naltirilishi
			2017 yil	2018 yil	2019 yil	2020 yil	2021 yil
	Jami	1280	218	469	393	100	100
1	Osiyo taraqqiyot banki	500	100	100	100	100	100	Qishloq uylari qurilishiga
		200	-	100	100	-	-	Ko‘p qavatli uylar qurilishiga
2	Islom taraqqiyot banki	300	113	94	93	-	-	Qishloq uylari qurilishiga
3	Arab iqtisodiy rivojlanishining Quvayt fondi	30	5	25	-	-	-	Qishloq massivlari infratuzilmasini qurilishiga
4	Saudiyaning taraqqiyot fondi	50	-	50	-	-	-	Qishloq uylari qurilishiga
5	Turkiyaning "Ziroat" davlat banki	200	-	100	100	-	-	Ko‘p qavatli uylar qurilishiga

O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan Osiyo taraqqiyot banki bilan birgalikda "Ipoteka-bank" ATIB, "Asaka-bank" ATB va "O‘zsanoatqurilishbank" ATB uchun ipoteka kredit resurslari berilishini nazarda tutuvchi "O‘zbekistonning ipoteka bozorini kengaytirish" loyihasi tayyorlanmoqda, shuningdek, 3-jadvalga muvofiq, Turkiyaning "Ziroat" davlat banki qarzini jalb etish masalasi ishlab chiqilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 23 oktyabrdagi "2017-2020 yillarda shaharlarda arzon ko‘p kvartirali uylarni qurish va rekonstruksiya qilish dasturini samarali amalga oshirish borasidagi qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi PQ-3350-sonli Qarorida arzon ko‘p kvartirali uylarda kvartira sotib olish uchun boshlang‘ich badalning o‘rtacha miqdori 25 foiz darajasida saqlanishi va kvartiralarni qavatlar bo‘yicha taqsimlashda suiiste’molchilik faktlarining oldini olish maqsadida, muvofiq, kvartiralarni yosh oilalarga, eskirgan uylarda yashovchilarga va uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj boshqa toifadagi fuqarolarga sotish shartlari asosida boshlang‘ich badalning tabaqalashtirilgan miqdori amaliyotga tatbiq etilishi belgilab qo‘yildi.

Bundan tashqari, bugungi kunda mamlakatimizda aholining hayot sharoitlar va turmush farovonligini oshirish maqsadida shahar va qishloq joylarida yo‘l-transport, muxandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish hamda moderinatsiyalash qatori ishlar olib borilmoqda. Bu borada ja qulaylik yaratish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida"gi Farmoniga ko‘ra, 2017-2021 yillarda respublikamizni rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishning 4 yo‘nalishda alohida beligilangan bo‘lib ushbu vazifani bajarish bo‘yicha qator chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

Mamlakatimizda olis qishloqlarda istiqomat qilayotgan oddiy odamlarning yashash sharoitini yaxshilashga etarlicha shart-sharoitlar yaratish maqsadida Davlatimiz rahbarining 2018 yil 29 martdagi "Obod qishloq dasturi to‘g‘risida"gi farmoniga muvofiq, joriy yilda har bir tumanda 2 tadan qishloqda, keyingi yildan boshlab esa har yili har bir tumanda 3 tadan qishloqda keng ko‘lamli qurilish-obodonlashtirish ishlari amalga oshirish belgilandi.

2018 yilda “Obod qishloq” dasturi doirasida respublikaning 159 ta tumanidagi 417 ta qishloqning me’moriy qiyofasini tubdan yangilash va hududlarni kompleks rivojlantirish maqsadida ulardagi yo‘l-transport infratuzilmasi, muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlari va ijtimoiy soha ob’ektlarida qurilish va obodonlashtirish ishlari amalga oshirildi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 29 martdagi “Obod qishloq” dasturi to‘g‘risida”gi PF-5386-son Farmonida belgilangan vazifalar ijrosini samarali tashkil etish, 2019 yilda “Obod qishloq” dasturi (keyingi o‘rinlarda Dastur deb ataladi) doirasida har bir tumanda 3 tadan qishloq (mahalla)da aholining yashash sharoitlarini tubdan yaxshilash, turmush tarzi va darajasida sezilarli ijobiy o‘zgarishlarni ta’minlash, mazkur qishloq (mahalla)larning qiyofasini zamonaviylashtirish va unda istiqomat qiluvchilar uchun ish o‘rinlarini yaratish maqsadida: mamlakatimizning 159 ta tumanida 1,6 million nafardan ortiq aholi istiqomat qiladigan 478 ta qishloqda amalga oshiriladigan qurilish va obodonlashtirish ishlarining asosiy ko‘rsatkichlari, amalga oshiriladigan chora-tadbirlar uchun sarflanishi rejalashtirilgan 4,8 trillion so‘m miqdoridagi xarajatlarning moliyalashtirish manbalari,umumiy uzunligi 5 476 kilometrdan iborat mintaqaviy yo‘llar (ichki ko‘chalar)ni ta’mirlash va rekonstruksiya qilish chora-tadbirlari,1,3 trillion so‘m miqdoridagi mablag‘lar hisobidan qishloqlarni obodonlashtirish chora-tadbirlari,36 mingdan ortiq hamda umumiy uzunligi 2 458 kilometr bo‘lgan tungi ko‘cha yoritish hamda 21 ta aloqa tizimini yaxshilash chora-tadbirlari,aholiga transport xizmati ko‘rsatish tizimini takomillashtirish, xususan 556 ta avtobekat qurish hamda umumiy qiymati 46,3 milliard so‘mlik 189 ta zamonaviy avtobuslar xarid qilish bo‘yicha chora-tadbirlar,ichimlik suvi ta’minoti tizimini yaxshilash maqsadida 2 219 kilometr yangi tarmoq hamda 221 ta suv inshootini qurish, 729 kilometr tarmoqlar hamda 163 ta suv inshootlarini rekonstruksiya qilish chora-tadbirlari ,361 milliard so‘m miqdoridagi mablag‘lar hisobidan elektr va gaz ta’minoti tizimini yaxshilash chora-tadbirlari,214,2 mingta yakka tartibdagi uy-joylarni ta’mirlash bo‘yicha chora-tadbirlar,1 182 ta ko‘p xonadonli uy-joylarni ta’mirlash chora-tadbirlari 10-ilovaga hamda 378 ta ko‘p xonadonli uy-joylar hududlarini obodonlashtirish chora-tadbirlari, 280 ta maktabgacha ta’lim, 510 ta maktab, 237 ta sog‘liqni saqlash hamda 439 ta boshqa ijtimoiy soha ob’ektlarini qurish va ta’mirlash chora-tadbirlari,jami 2 532 ta bozor infratuzilmasi ob’ektlarini qurish va ta’mirlash yuzasidan chora-tadbirlar, irrigatsiya-melioratsiya sohasida, jumladan, 296 kilometr irrigatsiya va 1 538 kilometr melioratsiya ob’ektlarini qurish va ta’mirlash, 584 kilometr irrigatsiya ob’ektlarini tozalash bo‘yicha amalga oshiriladigan chora-tadbirlar, talab etiladigan asosiy turdagi qurilish va pardozlash materiallari to‘g‘risidagi ko‘rsatkichlari belgilandi. “Obod qishloq” dasturini 2019 yilda amalga oshirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlari yurtimizdagi qishloqlarni rivojlantirish bo‘yicha asosiy omillari o‘z ichiga olganligi qishloqlardagi aholini turmush farovonligini oshirishga qaratilganligini namoyon etadi.