1-mavzu: Ona tili punktuatsiyasining asosiy tamoyillari (mantiqiy-grammatik tamoyil, uslubiy tamoyil, differensiatsiya tamoyili). Ona tilida tinish belgilari va ularning tasnifi; tinish belgilarining qo‘llanish o‘rinlari



Download 183,5 Kb.
bet7/16
Sana10.11.2022
Hajmi183,5 Kb.
#862954
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16
Bog'liq
1-mavzu Ona tili punktuatsiyasining asosiy tamoyillari (mantiqi

Qavsning qo‘llanish o‘rinlari
1. Kiritmalar (kirish so‘z, kirish birikma va kiritma gaplar) qavsga olinadi. Masalan: Joyni yana chorpoyaga (supaga) qildilaringmi? (S.Ah.)
2. P’yesalarda muallifning izohi, ya’ni remarkalar qavsga olinadi: Farmon. Kelinlar-u.. Chiq hammang. (Kelinlar chiqishadi.)
3. Fikrning manbai, uni aytgan muallifning ismi sharifi, manba haqidagi ma’lumotlar qavs ichida beriladi. Masalan: «Til-reallashgan ongdir». (Fitrat) Bu maqolada («О‘zbek tili va adabiyoti», 2004. №5.) tilda shakl va mazmun munosabati masalasi tahlil etilgan.
4. Gazeta va jurnallardagi davomi bor, boshi o‘tgan sonda, boshi jurnalning 2-sonida kabilar qavsga olinadi.
5. Fikrning noaniqligi, so‘z yoki iboraning tushunarsizligi, so‘zlovchining taajjubini aks ettiruvchi so‘roq, undov belgilari qavsga olinadi. Masalan: Qiz ko‘zlarining oromliligi (?) bilan meni hayratga soldi. (So‘zl.)
6. Ayrim so‘z yoki gapga aniqlik kiritish maqsadida qo‘llangan izohlar qavsga olinadi. Masalan: Fitrat turk tilining (o‘zbek tili) boyligini, asosan, arab tiliga solishtirmoqchi bo‘ldi. (M.M.)
Nuqtali vergulning qo‘llanish o‘rinlari
I. Mazmunan va grammatik jihatdan mustaqil bo‘lgan qo’shma gap qismlari yoki qiyoslash munosabatini ifodalovchi bog‘lovchisiz qo’shma gap tarkibiy qismlari orasida nuqtali vergul qo‘llanadi. Masalan: Nihoyat osh ham yarimladi; chinni laganning tubi ko‘rindi. (So‘zl.)
2. Gapning guruhlanib uyushgan bo‘laklari orasida nuqtali vergul qo‘yiladi. Masalan: Otam... qozining uchi ham bo‘lma, boshi ham bo‘lma, o‘rtasi bo‘l; uchi bo‘lsang, yerga kirasan, boshi bo‘lsang, to‘qmoq eysan deganlar. (A.Q.)
3. Gaplarning tartibi ko‘rsatuvchi raqamlar yoki harflar yarim qavs yoxud tire bilan belgilansa, har bir gap keyingisidan nuqtali vergul bilan ajratiladi. Masalan:
1. Hujjatning nomi.
2. :
a) tilxat beruvchining ismi, familiyasi, ota ismi va lavozimi;
b) pul, hujjat, buyum beruvchining shaxsi, lavozimi;
v) pul, hujjat, buyum nomi, uning bahosi, miqdori;
g) olinayotgan buyumning holati. («О‘zbek tilida ish yuritish»)

Download 183,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish