1. Мавзу: Оила социологияси фанининг шаклланиш босқичлари

Эркак ва аёл ўртасидаги ижтимоий муносабатлар
Эркак ва аёл ўртасидаги хати-ҳаракатлар 4 та босқич билан ўрганилади.

1. 
   Жинсий муносабат
   
2. 
   Психологик муносабат
   
3. 
   Социологик муносабат
   
4. 
   Диний муносабат
   

Агар диний муносабати тўьри келмаса, бошқа муносабатларга ҳам салбий таъсир кўрсатади.
Инсон ўз хаёт йулини қуришида жуфтлик танлашда, икки жинс вакили ҳам 4 та муносабатини тўьри келиши учун ҳаракат қилиш керак
2. Никоҳда жуфтлик ёки мавқега суяниб яшаши ҳам узоққа бормайди. Бу холат илмий асос бўлиб агар бир бирини кўрганда доимий конфликтга боришса аёл билан эркак ўртасида бир-биридан зерикиш юзага келади.
3. Социал муносабатда эр ва хотинни роли ижтимоий рол билан боьлиқ бўлади. Оилада бой камбаьал, маълумот даражаси, оилании бошқариш салбий муносабатлар ва х.к.з.
4. Диний муносабатда эр ва хотин ўртасидаги ролp минталитетдан ёки қадриятлар билан анъанада ўрганадиган бўлсак кўпрок эркакни муносабати кучли бўлган.
Масалан: шарқ мамлакатларига хос бўлган миллатларда эркак киши роли устун бўлиб миллатларда эркак кишини роли устун бўлиб, келган кўпгина бу ролдан хукумрон сифатида ҳам фойдаланган. Шунинг учун ҳам Никоҳ баъзи оилаларда узоққа бормайди:

1. 
   Шундай фактлар ҳам борки мувафакиятни оилалар маълумот даражаси, дунёкараши, қизиқишлари бир-бирига тўьри келади, шуни кўрсатадики. Бу жуфтликлар маълумот жихатдан бир ҳил, лекин буларнинг бири хаёт тарзидан қониқмаса Никоҳни сақлаш қийин холларни ҳам аникланган.
   
2. 
   Оилада шахслар аро муносабат.
   

Эр ва хотин ўртасидаги муносабат фарзандга уларни юриш туриши, гап оханги, хулқи-атвори ўзларини тушиниши, бегоналарга муносабат, яшаш тарзи, ҳаммаси фарзандига тарбия сифатида сингийди. Агар ота она тарбиявий бўлса, фарзанд ҳам ўша муҳидда тарбияланади. Акси бўлса , ушанда тарбияланади.
Эр ва хотин ўртасидаги муносабатда биттаси уларнинг бири тарбиявий бўлса, муносабатда зиддият келишмовчилик юзага келади.
Масалан: онасини кўриб қизини ол ёки қуш инида кўрганини қилади.
Сизга маслахат:
Агар уйланмокчи ёки турмушга чиқмоқчи бўлсангиз сиз уларнинг уйига ёки улар билан бирга табият қўйнига дам олгани боринг ва ота онасини бир-бирига бўлган муносабатини ўрганинг қиз бола ҳам ўғил бола ҳам сизга худди ушандай муносабатда бўлади.
Оила, иш, соғлик, маълумот.
Ҳар бир инсонни хаёт даражаси ижтимоий иқтисодий муносабатдлари бут бўлганда мувофақиятли оила деб ҳисобланади. Агар жуфтликларни бири ижтимоий пасиф бўлса, иккинчи шахс ижтимоий равишда устун бўлади.
Масалан: Эр олий маълумотли яхши ишда ишласа хотин уй ишлари ва болалар тарбияси билан банд бўлади. Аксинча бўлса аёл роли оилада ҳар томондан устун бўлишни хохлайди.
Оилада ишсиз маълумотсиз ёки касал даражасида соьлиьи ёмон эр ёки хотин ҳам зиддиятни келиб чиқишига ва бошқа салбий холатларга сабаб бўлади.
Малумотлилик кўпрок асосий рол уйнайди ва зиддиятни олдини олишга ёрдам беради. Жуфтлик танлашда миллатини диний ижтимоий ахволини,анъаналарини билиши керак.
Маслахат: Турмуш қуришдан олидин сиз танлаган жуфтлигингизни дунё қарашини , муомаласини, қизиқишини, сухбатлашишни ўрганишингиз керак. Қанча кўп маълумотга эга бўлсангиз ўзингизга тўьри келитши ва келмаслигини ўрганасиз керак. Бунинг учун сиз кўпрок савол бериб ўрганишингиз керак.


ОИЛАДА ТЕНГ МУНОСАБАТ, БАХТЛИ ХАЁТ ЁКИ АКСИ

1. 
   Оилада эр жавобгарлик маъсулиятини олмайди
   
2. 
   Жанжалкаш
   
3. 
   Бегам
   
4. 
   Доимо кайфиятсиз ўзидан бошқани айиблайди
   
5. 
   Қаттиқ қўл, уришқоқ (қўли югироқ)
   
6. 
   Жинсий пассив (ўзига ишонмайди)
   
7. 
   Қуморвоз, чекувчи, ичувчи (алкагол, наркаман)
   

Мана шу храктердаги эркакни ўзгартираман деб ҳаракат килманг хеч қачон ўзгармайди. Бу фанда исботланган фактдир.

Аёлларни ўзи шуни аниқ билиши керакки қандай ҳарактердаги жуфтликни танлайди.
Маслахат: сиз ўзингизга қандай жуфтлик танлашни хохлашингизни санаб ўтилган ҳарактерлардан бошқасини танланг.


ЗИДДИЯТНИ КЕЛИБ ЧИҚИШИДА ТАШҚИ КУРИНИШНИ АҲАМИЯТИ

1. 
   Эр хотинни ёшидаги фарқ қанча ёши катта бўлса, шунча уруш зиддият кўп бўлади 5-6 ёш катта бўлса бир бирини ўргатиб туради жанжал кам бўлади
   
2. 
   Эpтиқод ва диний муносабатда агар эътиқод ва диний муносабатда бир бирига мос бўлса яшаши ва хаёти давомида бир бирини осон тушинаи
   
3. 
   Маълумот даражаси ва ижтимоий ахволи
   
4. 
   Ота онани қаршилиги. Бунда яқинларини норозилиги, қайнота қайнонани норозилиги конфликтга сабабчи бўлади
   
5. 
   Оилада эр хотинни бир биридан узоқроқ масофада яшаши. Булар бахтлимиз деб ўйлашади. Лекин булар яши бўлади деб умид килмай, бошидаёк такдири ўйлаш керак.
   

Статистик маълумотларга қараганда оиласидан ажраганлар эркаклар кегинги никоҳга рассияда 3-3,5 йилдан, Ўзбекистонда бир йилдан кейин балки бир йил бўлмасдан уйланади.
Масахат: Агар ажрашган йигит собиқ хотини ёмонласа, сиз уни макулламанг ва гапирманг денг. Бир кун келиб сизни ҳам шундай қилади ва бошқасини охтаради.
Маслахат: йигит кишини гапирган гапига, бўлган муносабатигагина эмас балки, қиладиган ишига ҳам ахамият бериши керак ишонч хосил қилмагансиз оила қурмаганингиз мақул.