Нефт таркибида ҳар хил қўшимчалар бўлгани учун, текширишдан олдин уларни яхшилаб тозалаш муҳим роль ўйнайди. Нефтни тоза ҳолда ажратиб олиш учун фракцияларга ажратиб эритиш ёки фракцияга ажратиб чўктириш усулларидан фойдаланилади. Тозаланган нефтнинг эрувчанлигини, ўртача молекуляр массасини, молекуласининг шакли ва полидисперслигини аниқлаш, бу нефт хоссаларини ўрганишда катта аҳамиятга эга, чунки нефтнинг молекуляр массаси, геометрик шакли ва кимёвий тузилиши, унинг эрувчанлигига, физик ва механик хоссаларига катта таъсир этади. Бу ҳолда молекуляр масса деган тушунчанинг физик маъноси йўқолади, чунки барча молекулалар ўзаро кимёвий боғлар билан уланган бўлиб, эритмага ўта олмайди. Бундай нефтнинг эрувчанлиги ва молекуляр массасини ўрганишдан ташқари, бир қанча усуллар ёрдамида унинг механик хоссаларини (зичлиги, сингдириш кўрсаткичи, рефракция, қовушқоқлиги, қотиш, фильтрланиш ҳароратлари ва бошқаларни), термомеханик хоссалари, солиштирма массаси ва бошқа хоссаларини ҳам ўрганиш мумкин. Нефт таркибида ҳар хил қўшимчалар бўлгани учун, текширишдан олдин уларни яхшилаб тозалаш муҳим роль ўйнайди. Нефтни тоза ҳолда ажратиб олиш учун фракцияларга ажратиб эритиш ёки фракцияга ажратиб чўктириш усулларидан фойдаланилади. Тозаланган нефтнинг эрувчанлигини, ўртача молекуляр массасини, молекуласининг шакли ва полидисперслигини аниқлаш, бу нефт хоссаларини ўрганишда катта аҳамиятга эга, чунки нефтнинг молекуляр массаси, геометрик шакли ва кимёвий тузилиши, унинг эрувчанлигига, физик ва механик хоссаларига катта таъсир этади. Бу ҳолда молекуляр масса деган тушунчанинг физик маъноси йўқолади, чунки барча молекулалар ўзаро кимёвий боғлар билан уланган бўлиб, эритмага ўта олмайди. Бундай нефтнинг эрувчанлиги ва молекуляр массасини ўрганишдан ташқари, бир қанча усуллар ёрдамида унинг механик хоссаларини (зичлиги, сингдириш кўрсаткичи, рефракция, қовушқоқлиги, қотиш, фильтрланиш ҳароратлари ва бошқаларни), термомеханик хоссалари, солиштирма массаси ва бошқа хоссаларини ҳам ўрганиш мумкин. Нефтнинг эриш жараёнини асосан тўрт босқичга бўлиш мумкин: Нефтнинг эриш жараёнини асосан тўрт босқичга бўлиш мумкин: 1. Нефтнинг эритувчи билан аралашмаси. Бу ҳолда, тизимда нефт ва эритувчи фазалари бўлади. 2. Нефтнинг эритувчида қисман бўкиши. Тизим бўккан нефт ва эритувчи фазаларидан иборат бўлади. 3. Нефтнинг эритмага ўта бошлаши. Тизимда нефтнинг эритмаси ва эритувчининг нефтдаги эритмаси бор. 4. Нефт бутунлай эриб кетади ва иккала фазада концентрация тенглашади. Агар нефт мураккаб тузилишда бўлса, улар тўртинчи босқичга ўтмайди. Демак, бу йўл билан нефтнинг мураккаб ёки енгил фракцияси ҳақида маълумот олиш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |