1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Коммунал хизматлар.
Сув. 
Ҳар бир уйда
 
яхши сифатдаги сув билан 
таъминланишга эҳтиёж бўлади. Баъзи бир уйлар ҳалигача бевосита дарё ва 
сойлардан сув билан таъминланади, баъзида эса ёмғир суви томлардан йиғилиб, 
махсус сиғимларда сақланади. Бу тизимларнинг бирортаси ҳам кониқарли 
ҳисобланмайди, чунки улар яхши сифатдаги ва керакли ҳажмдаги сувнинг доимий 
етказиб берилишини таъминлай олмайди. Сув давлат компанияси томонидан 
етказилса, баҳоловчи шунчаки унинг участкада борлигини ва сув қувурларида 
тегишли босим мавжудлигини текшириши лозим бўлади. Қудуқлар, шу жумладан 
артезиан қудуқлари, шундай жиҳозланган бўлиши керакки, улар натижада 
дақиқасига беш галлон сувнинг келишини таъминлаши лозим. Сув маҳаллий 
соғлиқни сақлаш органлари томонидан белгиланадиган бактериологик ва кимёвий 
стандартлар талабига жавоб бериши лозим.
Ижтимоий сув қувурига эга бўлмаган вакант ерни баҳолашда баҳоловчи 
туташган участкаларни текшириши ва ушбу ҳудуднинг сув билан таъминланиши 
имкониятини аниқлаши лозим.
Участкада ижтимоий (коммунал) хизматларнинг мавжудлиги. 
Участка 
қийматига
 
етказиладиган сув, электр энергияси, газ, телефон ва оқава, шунингдек 
кабель телевидениеси киритилади. Участка гарчи бу тармоқлар уйга ҳали уланмаган 
бўлса ҳам уларга уланиш имконияти мавжуд бўлганда қўшимча қийматга эга бўлиши 
мумкин. Баъзида марказлаштирилган сув таъминоти ва оқава мавжуд бўлиб, 
қудуқлар ва септик оқавадан фойдаланиладиган уйларни топиш мумкин.
Кўчалар ва хиёбонлар. 
Участкадан унда турли хил кириш йўллари қурилмагунча 
фойдаланиш мумкин эмас. Бу чегара олди мулки орқали ўтиш ҳуқуқи ёки хусусий йўл 
ёки кўчадан ўтиш ҳуқуқи бўлиши мумкин. Кириш ижтимоий кўчадан ёки хиёбондан 
амалга оширилиши мумкин, бундайлари йўқ бўлса асосий эътиборни кўчага 
қарайдиган шахсга қаратиш лозим, буни ҳудудга хизмат кўрсатадиган кредит 

---

ташкилотлар ижтимоий кириш йўлларига эга бўлмаган уйларнинг ипотекасини 
амалга оширган тақдирда ҳам бажариш лозим.