1-мавзу: Менежмент асослари фанининг предмети ва вазифалари

Ҳамма ташкилотларга хос умумий тавсифлар мавжуд бўлиб, уларга қуйидагилар киради;

-ресурслар, яъни одамлар, капитал, топшириқлар, технология, ахборот;

-ташқи муҳитга боғлиқлик;

-горизонтал ва вертикал меҳнат тақсимотини мавжудлиги;

-ҳар хил функциялар, яъни ўзига хос фаолият тури билан фарқланиб турадиган, блоклар, бўлимлар, қисмлардан иборатлиги;

-бошқарувнинг зарурлиги.

Ҳамма ташкилотларга хос умумий тавсифлар мавжуд бўлиб, уларга қуйидагилар киради:

• -ресурслар, яъни одамлар, капитал, топшириқлар, технология, ахборот;
• -ташқи муҳитга боғлиқлик;
• -горизонтал ва вертикал меҳнат тақсимотини мавжудлиги;
• -ҳар хил функциялар, яъни ўзига хос фаолият тури билан фарқланиб турадиган, блоклар, бўлимлар, қисмлардан иборатлиги;
• -бошқарувнинг зарурлиги

Ташкилотни бошқариш-ташкилотни доимий равишда ўзгариб борадиган ички ва ташқи муҳитга мослаштириб боришдир. Бу фикр ҳозирги давр менежменти методологиясининг асосини ташкил қилади. Бошқарувда амалга ошириладиган функциялар ва ҳаракатлар таркиби, мазмуни жуда кўп омилларга боғлиқ бўлади. Аммо ҳар қандай ташкилотни бошқаришда қуйидаги хатти-ҳаракатларнинг мантиқий кетма-кетлиги мавжуд:

Ташкилотни бошқариш-ташкилотни доимий равишда ўзгариб борадиган ички ва ташқи муҳитга мослаштириб боришдир. Бу фикр ҳозирги давр менежменти методологиясининг асосини ташкил қилади. Бошқарувда амалга ошириладиган функциялар ва ҳаракатлар таркиби, мазмуни жуда кўп омилларга боғлиқ бўлади. Аммо ҳар қандай ташкилотни бошқаришда қуйидаги хатти-ҳаракатларнинг мантиқий кетма-кетлиги мавжуд:

• -мақсадлар белгилаш, яъни ташкилотни келажакдаги ҳолатини белгилаш;
• -стратегияни шакллантириш, яъни мақсадга эришиш воситаларини аниқлаш;
• -ишни лойиҳалаштириш, яъни ижрочиларни ишчи функцияларини аниқлаш;
• -ишни режалаштириш, яъни аниқ ижрочиларга вазифаларни белгилаш;
• -ходимлар фаолиятини мотивациялаш, яъни ходимларга мақсадли таъсир ўтказиш;
• -фаолият турларини координациялаш, яъни ижрочилар хатти-ҳаракатларини ўзаро келиштириш;
• -бажарилган ишни ҳисобга олиш ва баҳолаш, яъни иш натижаларини ўлчаш ва уларни таҳлил қилиш;
• -иш боришини назорат қилиш, яъни натижаларни мақсадлар билан солиштириб бориш;
• -акс таъсир алоқа, яъни мақсадларга вақтида тузатиш киритиш.