1-мавзу: Менежмент асослари фанининг предмети ва вазифалари

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ. ТЕРМЕЗ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ

Бошқарув усуллари мавзусидан

ТАҚДИМОТ.

Марузачи:С.Жамгиров

Мавзу: Бошқарув усуллари

1

• Менежмент фанининг вазифалари.

2

• Бошқарув тизими тушунчаси.

3

• Ташкилот-менежмент объекти сифатида.

Бизнесни бошқариш-тижорат, хўжалик ва ташкилотларни бошқаришдир. Бизнесмен ва менежер тушунчаси бир хил маънони англатмайди. Бизнесмен-бу «пул қилувчи», яъни даромад келтирувчи ва оборотда бўлган капиталнинг эгасидир. У ишбилармон киши, ташкилотда ўзи доимий лавозимига эга бўлгани ҳолда йирик мулкдор бўлиши, акциялар эгаси бўлиши ҳам мумкин. Менежер эса ташкилотда доимий лавозимга эга, уни қўл остида унга бўйсунган ходимлар ишлайди, бошқача қилиб айтганда-у ёлланма бошқарувчи.

Бизнесни бошқариш-тижорат, хўжалик ва ташкилотларни бошқаришдир. Бизнесмен ва менежер тушунчаси бир хил маънони англатмайди. Бизнесмен-бу «пул қилувчи», яъни даромад келтирувчи ва оборотда бўлган капиталнинг эгасидир. У ишбилармон киши, ташкилотда ўзи доимий лавозимига эга бўлгани ҳолда йирик мулкдор бўлиши, акциялар эгаси бўлиши ҳам мумкин. Менежер эса ташкилотда доимий лавозимга эга, уни қўл остида унга бўйсунган ходимлар ишлайди, бошқача қилиб айтганда-у ёлланма бошқарувчи.

Менежмент бутун дунё кишилари ҳаётига кенг сингиб кетган. Менежмент-инглизча сўз бўлиб, таржимаси бошқарув маъносини англатади ҳамда ҳар қандай турдаги ташкилотларда банд бўлган кишиларга раҳбарлик қилиш, уларни бошқариш фаолиятидир. Менежмент деганда маълум мақсадларга эришиш йўлида бошқа одамларни хатти-ҳаракатини ташкил қилиш ва тартибга солишни уддасидан чиқиш тушунилади. Бунинг учун турли тамойиллар, назария ва амалиёт томонидан ишлаб чиқилган воситалар ва қоидалар қўлланилади. Оддий қилиб айтсак, менежмент-ташкилот олдига қўйилган мақсадларга бошқа одамларнинг меҳнати, қобилиятлари, интеллекти ва ҳаракат мотивларини қўллаган ҳолда эришиш демакдир.

• Менежерлар-бу ишнинг бажарилишини бошқа кишилар қобилияти, билимлари ва фаолияти эвазига таъминловчи кишилардир.
• Менежмент ҳам санъат, ҳам фандир.
• Менежмент-корхонани мавжуд ресурсларидан юқори фойдаланган ҳолда уни мақсадлари сари олиб бориш демакдир.