1-mavzu: kasb psixologiyasining predmeti reja

O‘qitishning shaxsga yo‘naltirilgan texnologiyalariga quyidagi asosiy prinsiplar xos bo‘ladi:

• 
  insonparvarlik, ya'ni insonga har tomonlama hurmat va muhabbat ko‘rsatish, unga yordamlashish, uning ijodiy qobiliyatiga ishonch bilan qarash, zo‘ravonlikdan to‘la voz kechish;
  
• 
  hamkorlik, ya'ni pedagog va o‘quvchilar munosabatidagi demokratizm, tenglik, sheriklik;
  
• 
  erkin tarbiyalash, ya'ni shaxsga uning hayot faoliyatini keng yoki tor doirasida tanlab olish erkinligi va mustaqillikni berish, natijalarni tashqi ta'sirdan emas, ichki hissiyotlardan keltirib chiqarish.
  

Shaxsga yo‘naltirilgan texnologiyalarning kommunikativ asosi -

pedagogik jarayonda o‘quvchiga insoniy-shaxsiy yondashuv
hisoblanadi.

Shaxsga yangicha qarash quyidagilardan iborat bo‘ladi: pedagogik jarayonda shaxs ob'ekt emas, sub'ekt hisoblanadi;
- har bir o‘quvchi qobiliyat egasi, ko‘pchiligi esa iste'dod egasi hisoblanadi;
- yuqori etnik qadriyatlar (saxiylik, muhabbat, mehnatsevarlik, vijdon va boshqalar) shaxsning ustuvor xislatlari hisoblanadi.
Munosabatlarni demokratlashtirish quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  o‘quvchi va pedagog huquqlarini tenglashtirish;
  
• 
  o‘quvchining erkin tanlab olish huquqi;
  
• 
  xatoga yo‘l qo‘yish huquqi;
  
• 
  o‘z nuqtai nazariga ega bo‘lish huquqi;
  

Pedagog va tahsil oluvchi munosabatining asosi: ta'qiqlamaslik; boshqarish emas, birgalikda boshqarish; majburlash emas, ishontirish; buyurish emas, tashkil etish; chegaralash emas, erkin tanlab olishga imkon berish.
Yangi munosabatlarning asosiy mazmuni, hozirgi zamon sharoitida samarali natija bermaydigan va g‘ayri insoniy hisoblanadigan majburlash pedagogikasidan voz kechishdir. Muammo bu yondashuvni mutlaqlashtirishda emas, balki uning oqilona mezonlarini aniqlashdadir. Umuman olganda tarbiya jarayonida majburlashdan voz kechish mumkin emas, ammo jazolash insonni kamsitadi, ezadi, rivojlanishini susaytiradi, unda so‘zsiz itoatkorlik xususiyatlarini shakllantiradi.
Individual yondashuvning mohiyati shundaki, u ta'lim tizimida o‘quv fanidan o‘quvchiga emas, o‘quvchidan o‘quv fani tomonga harakatlanishni taqozo etadi, o‘quvchilarning mavjud imkoniyatlarini inobatga olib, ularni rivojlantirish, takomillashtirish va boyitishga qaratilgan bo‘ladi.