1-мавзу. Ислом ҳуқуқи предмети, методлари ва асосий тушунчалари Ислом ҳуқуқининг предмети

1-мавзу. Ислом ҳуқуқи предмети, методлари ва асосий тушунчалари

Ислом ҳуқуқининг предмети. Ислом ҳуқуқи ўзига хос ҳуқуқий принциплар, конструкциялар ва тартибга солиш усулларига эга бўлган мустақил ҳуқуқий тизим (оила) ҳисобланади. Бу ҳуқуқий принциплар, конструкциялар ва тартибга солиш усулларидан турли ижтимоий–сиёсий шароитда фойдаланиш мумкин. Ислом ҳуқуқи – узоқ ривожланиш тарихига эга бўлган мураккаб ижтимоий ҳодиса. Мусулмон дини билан узвий боғланган Ислом ҳуқуқи у билан чатишиб кетмаган ва мустақил ҳуқуқий тизим сифатида қаралиши мумкин.

Ислом ҳуқуқини тадқиқ қилиш ҳуқуқшунослик учун нафақат тарихий, балки назарий аҳамиятга ҳам эгадир. Мусулмон ва Ислом ҳуқуқи жамиятшуносликнинг кўпгина тармоқлари томонидан ўрганилади. Уларнинг ҳар бири бу муаммони ўз мақсадларига мувофиқ тадқиқ қилади. Табиийки, юридик фани ҳам Ислом ҳуқуқини муайян нуқтаи назардан ўрганади.
Масалан, ҳуқуқшуносликнинг етакчи тармоғи – давлат ва ҳуқуқ умумий назарияси:

1. 
   Ислом ҳуқуқи вужудга келиши ва ривожланишининг умумий қонуниятларини;
   
2. 
   Мусулмон давлатларидаги ҳокимиятнинг ижтимоий моҳиятини;
   
3. 
   Уларнинг бошқарув шакллари ва давлат қурилишининг ўзига хос хусусиятларини;
   
4. 
   Ислом ҳуқуқининг табиати, манбалари ва мактабларини;
   
5. 
   Унинг таркиби, асосий институтлари ва тармоқларини;
   
6. 
   Ҳозирги мусулмон мамлакатлари миллий ҳуқуқининг ўзига хос жиҳатларини ўрганади.
   

Ҳуқуқ соҳасидаги предмети – ислом дини аҳкомлари ва шариат нормалари асосида мусулмонларнинг ақидавий ва дунёвий хулқ-атвори, ҳатти-ҳаракати ва фаолиятини тартибга солишдир.

Ислом ҳуқуқи ҳам худди ислом дини каби иккита таркибий қисмдан иборат: 1) Ақидавий яъни инсон ва Оллоҳ ўртасидаги муносабатларни тартибга солиш ва бошқариш. 2) мусулмонларнинг ўзаро ва уларнинг мусулмон бўлмаган давлатлар, жамиятлар ва кишилар билан дунёвий муносабатларини (мулкий, савдо-сотиқ, шахсий, фуқаровий, сиёсий) тартибга солиш.