1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari

Mukammal
raqobat sharoitida 
ishlab chiqaruvchi (yoki sotuvchi) hamda iste’molchi (yoki xaridor)larning 
soni juda koʻp boʻlib, ularning ishlab chiqarish hajmini oʻzgartirish orqali narx shakllanishiga 
ta’siri umuman sezilmaydi. 
Monopoliya sharoitida narxning shakllanishi. 
Monopoliya sharoitida narx 
shakllanishining oʻziga xos jihati shundaki, agar mayda tovar ishlab chiqaruvchilar faqat 
oʻzlarining individual narxlarini oʻzgartira olsalar, ulardan farqli oʻlaroq bozor ishtirokchilari 
sifatidagi monopoliyalar bozor narxlarini oʻzlari belgilay oladilar. Bunda monopoliyalar 
ommaviy talabning oshishi bilan narxning oshishi hamda ommaviy taklifning oshishi bilan 
narxning pasayib borishidan oʻziga xos tarzda foydalanadilar. 
Monopsoniya sharoitida narxning shakllanishi. 
Monopsoniya mayda tovar ishlab 
chiqaruvchilardan tovarlarning katta hajmini sotib olib, talab boʻyicha narx qonunidan oʻziga xos 
tarzda foydalanadi. 
Oligopoliya sharoitida narxning shakllanishi. 
Oligopoliya sharoitida narxning 
shakllanishi tarmoqdagi tovar ishlab chiqaruvchilar tomonidan qoʻllaniluvchi «ergashish» hamda 
«inkor etish» xatti-harakatlari orqali izohlanadi. 
«Ergashish» 
holatida bir oligopolist tomonidan narx boʻyicha qilingan oʻzgarish 

---

(narxning pasayishi yoki oshirilishi)ga qolgan oligopolistlar tomonidan ham ergashish, ya’ni 
shunday oʻzgarishlar qilish kuzatiladi. 
«Inkor etish» 
holatida bir oligopolist tomonidan narx 
boʻyicha qilingan oʻzgarish (narxning pasayishi yoki oshirilishi)ga qolgan oligopolistlar 
tomonidan inkor etish, ya’ni hech qanday javob oʻzgarishlari qilmaslik kuzatiladi. 
5. Narx siyosati va uning Oʻzbekistonda amalga oshirilish xususiyatlari
Bozor iqtisodiyotiga oʻtayotgan barcha mamlakatlarda davlatning narx sohasidagi 
siyosati koʻp jihatdan narxlarni erkinlashtirish, milliy bozor narxlarini jahon bozori narxlariga 
yaqinlashtirishga qaratiladi.