1 мавзу: “Фалсафа ўқитиш методикаси” фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Ҳозирги даврда фалсафани ўқитишнинг шарт-
шароитлари

---

Бугунги кунда фалсафани ўқитишда ўқитувчи дуч келадиган энг 
характерли шарт-шароит шундаки, фалсафа шаклланганидан буён то 
ҳозиргача унинг аслий предметида
1
ҳам, уни ўрганувчиларнинг табиатида 
ҳам, уни ўрганишнинг ташкиллаш шаклларида ҳам тинимсиз ва катта 
ўзгаришлар содир бўлган. Энг охирги ўзгариш юртимиз ўз мустақиллигини 
қўлга киритиши муносабати билан догмалашган ва бирёқлама марксча-
ленинча фалсафанинг инкор этилиши ва унинг ўрнига ўз миллий 
фалсафамизни шакллантириш масаласининг кўндаланг бўлиши муносабати 
билан амалга ошмоқда. Ваҳоланки, бунга қадар ҳам фалсафанинг предметида 
умумжаҳон миқёсида икки жуда йирик ўзгариш содир бўлган. Улардан 
биринчиси фалсафанинг рационаллашуви ва дифференциаллашуви туфайли 
унинг фанга айланиши ва кейинчалик позитивизм оқими томонидан кераксиз 
эканининг кўрсатилиши бўлган эди. 
Иккинчиси, ХХ асрнинг ўрталарига келиб Ғарб тафаккурида асл 
фалсафанинг, яъни, платонча иррационал-эзотерик ёки шарқона мистик 
фалсафанинг нималигини қайта кашф этилиши, рационалистик классик 
фалсафадан ноклассик фалсафага – неометафизикага ўтишнинг содир 
бўлиши бўлди.
Ватанимиз 
мустақилликка 
эришгунимизга 
қадар 
эса 
бизда 
рационалистик фалсафанинг ҳам фақатгина бир шакли, яъни марксча-
ленинча фалсафа фани мутлоқ ҳақиқат сифатида ўқитиб келинган эди. 
Ўқитиш услублари ва уни ташкиллаш шакллари ҳам шунга мослашган эди.
Демак, эндиликда биз тоталитар социализм шароитида жуда чеклаб 
қўйилган ўз фалсафий тафаккуримизни,
бир томондан
, ўтмиш мафкураси 
томонидан унуттирилган, сиқиб чиқарилган ўз 
ўтмиш миллий фалсафамиз
мазмунини эслаб олишга ва уни замонамизга мувофиқлаштирган ҳолда қайта 
тиклаш ва ривожлантиришга,