1-mavzu. Falsafa fanining asosiy maqsadi va bo‘lg‘usi pedagoglarga o‘qitilishining nazariy-amaliy ahamiyati. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari Reja

XX-XXI  asr  o‘zbek  falsafasi.   

Akademik  Ibrohim  Mo‘minovning  “Amir  Temurning 

o‘rta  Osiyoda  tutgan  o‘rni  va  roli”  mavzuidagi  ma’ruzasi  va  keyinchalik  uning  risola  holidagi 

nashri mustaqillik yillarida o‘zbek xalqining davlatchilik tarixidagi muhim bosqichlarni anglash 

va belgilashda hamda Amir Temur siymosini qayta tiklashda asosiy g‘oyaviy manba bo‘ldi. O‘z 

tarixini davrma-davr olib  borilgan qatag‘onlar orqali amalga oshirgan totalitar tuzum sharoitida 

halq  qiyofasini  tanitishga  u  haqdagi  haqiqatni  ilmiy  asoslarda  isbotlay  olishga  urunish  haqiqiy 

jasorat  edi.  Akademik  Ibrohim  Mo‘minov  ziyolilik  e’tiqodi,  mas’uliyati  har  qanday  ta’qib  va 

nazoratlarga  to‘la  vaziyatda  ham  o‘z  missiyasini  bajarishga  qaratilganini  ko‘rish  mumkin.  O‘z 

faoliyatini  o‘n  yetti  yoshidanoq  o‘qituvchilikdan  boshlagan  olim    hayotining  so‘nggi  yillariga 

qadar o‘zbek ijtimoiy fanlarining tamal toshini yaratib ketdi. Sovet davrining buyurtma asosida 

yaratilgan tarixiy ta’limotlari  maktabi  - rus etnologiyasi  maktabi ta’limotlariga g‘oyaviy qarshi 

ta’limot  -  o‘zbek  xalqining  milliy  davlatchilik  tarixi  va  uning  nazariy  asoslarini  Ibrohim 

Mo‘minovning ko‘p tomligidagi o‘zbek xalqi tarixi va falsafiy merosiga oid asarlar va barhayot 

g‘oyalarida ko‘rish mumkin. 

                                                             

38

 Франк С.Л. Этика нигилизма // Вехи.Интеллигенция в России. Сборники статей 1909-1910. - М.: Молодая 

гвардия, 1991. 155-с. 

---

Akademik  Ibrohim  Mo‘minov  o‘zbek  xalqiga  Forobiy,  Beruniy,  Mirza  Bedil  kabi 

adiblarning ilmiy meroslarini ham etkazib berdi. Uning o‘zbek xalqi tarixi haqidagi to‘rt tomlik 

kitobi,  “Samarqand  tarixi”,  “Buxoro  tarixi”,  “Xorazm  tarixi”  ilmiy  nashrlaridagi  boshchilik 

ishlari,  Italiya, Vengriya, CHexoslovakiya, Gretsiya, Pokiston  va    Afg‘onistonda qilgan  ilmiy 

ma’ruzalari  O‘zbekiston  tarixi,    falsafasi  to‘g‘risidagi  munosib  tasavvurlarni  shakllantirishga 

xizmat qildi.  

Ustoz  olimning  ilmiy  faoliyati  bilan  bir  qatordagi  jamoatchilik  sohasidagi  ishlari  ham 

davr  ziyolisining  eng  yorqin  qirralarini  o‘zida  aks  ettirgan.  Akademik  Ibrohim  Mo‘minov 

O‘zbekistonda sotsial institutlar tizimining shakllanishida ham o‘z an’analarini kashf etgan edi.  

Uning  boshchiligida  O‘zbekiston  Respublikasi  Fanlar  Akademiyasining  Tarix  va  arxeologiya 

institutlari  shakllantirilgan  bo‘lsa,  1958-  1974  yillar  davomida  o‘z  tashabbusi  bilan  Fanlar 

Akademiyasi qoshida Falsafa va huquq institutining tashkilotchisi bo‘ldi. Uning “O‘zbekistonda 

ijtimoiy  fanlar”  va  “Fan  va  turmush”  jurnallariga  asoschi  va  bosh  redaktor  bo‘lgani, 

O‘zbekistondagi ilmiy-ma’rifiy hayotda ham o‘z milliatparvarlik va ilmparvarlik g‘oyalari bilan  

etakchi ideolog bo‘lganing dalilidir.