1-Мавзу: “Электрон бизнес асослари” фанининг предмети ва билиш усуллари (2 соат)

Ham mahalliy, ham xojiriy tajribani hisobga olib elektron biznes tizimlarini tashkil qilish va yuritishning asosiy ilmiy tamoyillarining quyidagi tarkibini tavsiya etish maqsadga muvofiqdir.
Qonunchilik (legitimlik) tamoyili.
Qatnashayotgan tomonlar amalga oshirilgan biznes bitimi elektron usulda bajarilgani uchunchiga uning qonuniyligi va haqiqiyligini shubha ostiga qo’yishga haqli emas. Elektron biznes tizimidagi operatsiyalarni amaldagi mahalliy qonunchilik hamda tegishli xalqaro huquqiy me’yorlarni hisobga olib amalga oshirish kerak.
Globallik tamoyili. Elektron biznes tizimlari nafaqat mahalliy, balki jahon ehtiyojlari hisobi bilan tashkil qilinishi lozim. Ya’ni, tizim integratsiyalashgan bo’lishi kerak.
“Onlaynlik” tamoyili. Tashkil qilinayotgan elektron biznes tizimlari amal qilishning to’xtovsiz tartibiga rioya etilishiga asoslangan bo’lishi kerak, (ya’ni real vaqt rejimiga). Bu esa tarmoqning salohiyatli mijozlari uchun kerakli qulaylik tug’dirishga yordam beradi, hamda Internet-kompaniyalar amal qilishining ma’qul iqtisodiy samaradorligi ta’minlanishiga xizmat qiladi.
Qarama-qarshi bo’lmaslik tamoyili. Elektron biznes tizimida aylanadigan har qanday ma’lumot aniq va ishonchli bo’lishi kerak. Axborot (hujjatlar)ni uzatish ishonchliligini ta’minlovchi mexanizm bilan Electronic Data Interchange (EDI) nomli butun bir soha shug’ullanadi. U o’z ilmiy bazasi, andozalar tizimiga egadir.
Standartlilik tamoyili. Elektron magazinlarni loyihalashtirish vaqtida ISO 10303 (STEP), ISO 13584 (PLIB) va boshqa yagona xalqaro standartlar tizimini qo’llash kerak.
ISO 10303 – bu kompyuter taqdimoti va mahsulot haqida ma’lumot almashish uchun xalqaro standartdir. ISO 13584 mahsulotlar kutubxonasi haqidagi ma’lumotlarini almashish, qo’llash va to’g’irlashni ta’minlovchi zarur mexanizmlardan iborat.
Interfaollik tamoyili. U elektron biznes tizimini tarmoq mijozlarining har qanday murojaatlari (so’rovlari)ga tezkor javob berishga qodirligini ta’riflashi ko’zda tutilgan.