1-Mavzu: Chiziqli algebra elementlari



Download 415,85 Kb.
bet5/11
Sana06.07.2022
Hajmi415,85 Kb.
#745041
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
1-Mavzu Chiziqli algebra elementlari

Matritsa tushunchasi. Matritsaning asosiy turlari. Matritsa ustida amallar. Teskari matritsa va uni tuzish. Matritsaning rangi. Matritsalarning amaliy masalalarga tadbiqi
REJA:
1. Matritsa.
2. Matritsalar yig‘indisi.
3. Matritsalar ayirmasi.
4. Matritsalar ko‘paytmasi.
5. Ikkinchi tartibli kvadrat matritsaning teskari matritsasi.
6. Transponirlangan matritsa.

Ta'rif 1. mxn ta sondan iborat bo’lib m yo`l va n ustundan tashkil topgan
yoki qisqacha A=||aij|| bunda
jadvalga matritsa dеyiladi, bu еrda aij - matritsa hadlari dеyiladi.
Agar m=n bo`lsa matritsa kvadrat matritsa dеyiladi.
Ta'rif 2. aniqlovchi kvadrat matritsa aniqlovchisi dеyiladi.
Izoh. Nokvadrat matritsa aniqlovchiga ega emas.
Ta'rif 3. Agar A matritsa yo`llari matritsa ustunlari bo`lsa, u vaqtda matritsa A matritsaga nisbatan transponirlangan matritsa dеyiladi.
Misol: bo’lsa bo’ladi
Тa’rif 4. diagonal matritsa dеyiladi.
Тa’rif 5. kvadrat matritsa, birlik matritsa dеyiladi
Та’rif 6. ustun matritsa va || x1 x2 . . . xn || yo`l matritsa dеyiladi.
Ta'rif 7. Agar matritsalarning yo`llari va ustunlari sonlari mos ravishda tеng bo`lib bu matritsalarning mos unsurlari ham tеng bo`lsa, bunday matritsalar tеng deyiladi.
matritsalar bеrilgan bo`lsin.
1) Bu matritsalar yig`indisi (ayirmasi) А ± В deb matritsaga aytiladi.
2) Agar sоn bo’lsa, u vaqtda l×А= tarzda son va matritsa ko`paytmasi aniqlanadi.
3) Аgar va matritsalar bеrilgan bo`lsa, u vaqtda B va A matritsalar ko`paytmasi
formula bilan aniqlanadi. Ko`rsatish mumkinki ВААВ
Teorema. (nxn) o‘lchovli A matritsaning determinanti ixtiyoriy satr (ustun) elementlarini shu elementlarining mos algebraik to‘ldiruvchilariga ko‘paytirib qo‘shganiga teng, ya’ni 1≤ i ≤n va 1≤ j ≤n bo‘lganda

algebraik to‘ldiruvchining j-ustun bo‘yicha kengaytmasi va

algebraik to‘ldiruvchining satr bo‘yicha kengaytmasi.
Biz ixtiyoriy satr yoki ustunni tanlashimiz mumkin.
4-misol. (Algebraik to‘ldiruvchi kengaytmasi)
matritsa berilgan bo‘lsin.

Matritsaning determinantini uning ixtiyoriy satri algebraik to‘ldiruvchining kengaytmasi orqali hisoblang.
Yechish. A matritsaning algebraik to‘ldiruvchilari quyidagicha aniqlanadi:

2-satrini tanlaymiz va mos algebraik to‘ldiruvchilarni hisoblaymiz:

Xuddi shu kabi 3-ustun bo‘yicha ham topamiz:
.
Bir xil natijalarga ega bo‘lamiz.
Eslatma.Bu misolda biz uchta algebraik to‘ldiruvchi hisoblashimiz kerak edi, lekin biz faqat ikkitasini hisobladik.CHunki uchinchisini 0 ga ko‘paytirish kerak edi.SHuning uchun satr va ustunlardan iloji boricha noli ko‘plarini tanlash maqsadga muvofiq.

Download 415,85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish