"Tayyor mahsulot" hisobvarag'i. Ushbu hisob tayyor mahsulotlarning mavjudligi va harakatlanishi to'g'risidagi ma'lumotlarni umumlashtirishga mo'ljallangan. "Tayyor mahsulot" schyotidan moddiy boyliklar sanoati korxonalari foydalanadi.
Sotish uchun tarkibiy qism sifatida sotib olingan, korxona mahsuloti tannarxiga qo'shimcha qiymat qo'shmaydigan va sotiladigan mahsulot sifatida tayyor mahsulotlar "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'iga kirim qilinmasdan "Tovarlar" hisobvarag'iga yoziladi. Chet elda bajarilgan ishlar va ko'rsatilgan xizmatlarning qiymati "Tayyor mahsulotlar" schyotida aks ettirilmaydi va ular bo'yicha haqiqiy xarajatlar to'g'ridan-to'g'ri ishlab chiqarish xarajatlari hisobvarag'idan "Mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) sotish" schyotiga o'tkaziladi. Mijozlarga joyida etkazib berilishi kerak bo'lgan va qabul qilinganligi to'g'risidagi guvohnoma bilan rasmiylashtirilmagan mahsulotlar tugallanmagan ishlab chiqarishning bir qismi bo'lib qoladi va "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'ida aks ettirilmaydi. Tayyor mahsulotlar "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'ida mahsulotning haqiqiy tannarxi bo'yicha hisobga olinadi. Qishloq xo'jalik korxonalari zavodi, chorva mollari va xom ashyoni qayta ishlash mahsulotlari aks ettirilgan emas, yil uchun rejalashtirilgan tannarx bo'yicha hisobga olinadi. Tayyor mahsulotning haqiqiy va rejalashtirilgan xarajatlari o'rtasidagi farq yil oxirida aniqlanadi va yil oxiridagi tayyor mahsulotning bir qismi "Tayyor mahsulotlar" schyotiga o'tkaziladi.
Ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olish uchun "Ishlab chiqarilgan mahsulotlar (ishlar, xizmatlar)" schyotidan foydalanilganda, tayyor mahsulotlar "Tayyor mahsulotlar" schyotida me'yoriy (rejalashtirilgan) tannarxi bo'yicha hisobga olinadi.
Savdoga tayyor (olingan) tayyor mahsulotlar (shu jumladan kompaniyaning o'z ehtiyojlari uchun mo'ljallangan mahsulotlar) omborga qabul qilinganda quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi:
D e b e t "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'i.
"Asosiy ishlab chiqarish" kredit hisobvarag'i.
Kreditlar "Yordamchi ishlab chiqarish" hisobvarag'i.
Agar barcha tayyor mahsulot korxonada ishlatilsa, u holda tayyor mahsulot "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'iga kiritilmasligi va "Materiallar" hisobvarag'iga yoki boshqa shunga o'xshash hisobvaraqlarga kiritilishi mumkin.
Xaridorlarga (buyurtmachilarga) yuborilgan yoki joyida etkazib beriladigan va ular uchun hisob-kitoblar bilan yuqoridagi xaridorlarga (mijozlarga) taqdim etilgan tayyor mahsulotlar sotilgan deb hisoblanadi va quyidagi buxgalteriya yozuvlari kiritiladi:
D e b e t "Mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) sotish" hisobvarag'i.
K r e d i t «Tayyor mahsulotlar» schyoti.
Agar shartnoma asosida jo'natilgan mahsulotlarga egalik huquqi, foydalanish va egalik huquqi va uning korxonadan xaridorga (buyurtmachiga) yo'q bo'lib ketish xavfi yuqoridagidan farq qilsa (masalan, mahsulotni chet elga sotish), unda tovar hisobga olingan "qabul qilingan". Bunday jo'natmalar quyidagicha ro'yxatdan o'tkaziladi:
D e b e t "Jo'natilgan mahsulotlar" hisobvarag'i.
K r e d i t «Tayyor mahsulotlar» schyoti.
Agar boshqa korxonalarga vositachilik va shunga o'xshash bazalar orqali sotish uchun tayyor mahsulotlar berilsa, quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi:
D e b e t "Jo'natilgan mahsulotlar" hisobvarag'i.
Kreditlar "Tayyor mahsulotlar" hisobvarag'i.
"Ishlab chiqarilgan mahsulotlar (ishlar, xizmatlar)" schyotidan foydalanilmagan taqdirda, "Tayyor mahsulotlar" schyotining debetida oy oxiriga kelib tushgan tayyor mahsulotning haqiqiy yoki standart qiymati bilan haqiqiy farq o'rtasidagi farq tushuniladi. oy oxiriga kelib tushgan tayyor mahsulot tannarxi.
Hisobot oyi davomida tayyor mahsulotlar odatdagi yoki standart stavkalar bo'yicha omborga qabul qilinadi. Hisobot oyi oxirida tayyor mahsulotning haqiqiy tannarxi aniqlanadi. Agar tayyor mahsulotlarning haqiqiy qiymati odatdagi yoki standart tannarxdan past bo'lsa, u holda bu farq qizil siyoh bilan yoziladi va "Tayyor mahsulotlar" schyotining debetiga va "Asosiy ishlab chiqarish" schyotining kreditiga yoziladi. Agar tayyor mahsulotlarning haqiqiy qiymati odatdagi yoki standart tannarxdan yuqori bo'lsa, unda bu farq summaga qo'shilib, "Tayyor mahsulotlar" schyotining debetiga va "Asosiy ishlab chiqarish" schyotining kreditiga kiritiladi.
7-MAVZU. Sotish jarayonini sotish
Reja: 1 "Mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) sotish" hisobvarag'i.
2 Foyda va zararlar hisobi.
Sotish uchun tayyorlangan mahsulotlar xaridorlarga sotish jarayonida yuboriladi va ulardan olingan ushbu mahsulotlar uchun ulgurji, shartnoma yoki bepul narx olinadi.
Sotish jarayonida tayyor mahsulotlar xaridorlarga yuboriladi. Xaridorlardan tayyor mahsulotlar, bajarilgan ishlar va ko'rsatilgan xizmatlar uchun haq olinadi. Savdo natijalari hisobot yili oxirida e'lon qilinadi.
