1-мавзу. Боғловчи моддалар р е ж а

Расм 11. Клинкер, гипс ва қўшимчаларни майдалаш технологик чизмаси.
1-дозаторлар; 2-тасмали транспортер; 3-тегирмон; 4-элеватор; 5-сепараторлар; 6-аэрожелоб; 7-камерали насос; 8-сиқилган ҳаво фильтри; 9-шахта; 10-циклон; 11-енгсимон фильтр; 12-вентилятор.
Сўрғичлардан ташқари ташиш воситалари сифатида чўмичли элеватор, пневматик ташувчилар, аэрожелоблар ишлатилади. Цементни одатда темирбетон силосларда (d-8-18 м, баландлиги 25-40 м) сақланади.
Истеъмол қилувчи корхоналарга цемент қоғоз қопларда, вагонларда жўнатилади.
Замонавий цемент заводларида олинаѐтган хом ашѐ, ярим фабрикат ҳамда тайѐр маҳсулот-цементнинг талаб қилинган сифатида бўлишни таъминлаш учун асосий жиҳозларнинг белгиланган технологик режимида ишлашига жуда жиддий эътибор қилиш керак. Шунинг учун ишлаб чикаришни текшириш алоҳида аҳамият касб этади.
Хом ашѐ материалларини майдалаш даражаси ва майдаланган маҳсулот ўлчами ҳамда донадорлик таркиби белгиланганга қанчалик мос эканлиги текшириб турилади. Хом ашѐ туйиш цехида туйиш намлиги ва қанчалик майда туйилгани текширилади. Бир қанча хом ашѐ компонентлари бараварига майдаланаѐтганда ишланаѐтган аралашма таркиби белгиланган таркибга қай даражада мослиги текширилади. Тайѐр маҳсулотни туйиш цехида ҳам шу тариқа текширилади.
Пишириш цехида технологик режимига (пишириш температураси, материалларнинг печь зоналарида бўлиши муддатлари), тутун газлар температураси ва таркиби, ѐқилғи ва пишириладиган материаллар сифати, пишириш натижаларига қандай риоя қилинаѐтгани кузатиб борилади.
Хом ашѐ материаллари, ярим фабрикатлар ва тайѐр маҳсулотлар сифати технологик жараѐннинг барча боскичларида-хом ашѐ заводга олиб келинган пайтдан бошлаб тайѐр махсулот жўнатилгунга қадар текшириб, кузатиб борилади.
Ишлаб чиқариш қуйидаги талабларга жавоб бериши керак:
- текшириш учун олинган намуна материалларнинг ўртача сифатига мос келиши лозим;
- намуна олинадиган жой тўғри танланиши ва технологик параметрлар тўғри аниқланиши шарт (температура, намлик, аралашмаларнинг ҳаракатчанлиги ва бошқа параметрлар);
- жиҳозларнинг иш режими текшириладиган жой тўғри танланиши керак;
- намуналарни такрор олиш вақти ва унинг миқдори тўғри танланиши лозим;
- текшириш жараѐни иложи борича тўла автоматлаштирилган ва текширувчи приборлар масофадан туриб бошқариладиган бўлиши керак.
Ҳозирги кунда текшириш учун намуналарни автоматик йўл билан олинади.