1. Mashg‘ulot o‘tkazish joyi: fiziologiya xonasi. Jixozlanishi

Muskullarning klassifikatsiyasi.

Inson va umurtqali xayvonlarning skelet muskullari struktura- funksional jixatdan bir- biridan farq qiluvchi bir necha muskul tiplaridan tashkil topgan. Xozirgi vaqtda muskul tollarining 4 ta asosiy tipi farqlanadi.

Oksidlovchi tipning sekin fazik tolalari. Bu tipning tolalari o‘zida ko‘p miqdorda oqsil mioglabin saqlashi bilan xarakterlanadi va bu mioglabin O₂ biriktirish qobiliyatiga ega. Bu tipdaga tolalardan iborat muskullarni qora - qizil rangi tufayli qizil muskullar deyiladi. Ular odam va xayvonlar tanasining tik xolda turishini ta’minlaydi. Bu tipdagi tolalarning charchashi juda sekin yuz beradi, chunki ular tarkibida mioglabin va mitoxondriyalar soni ko‘p bo‘ladi. CHarchashdan so‘ng funksiyalarning tiklanishi juda tez yuz beradi.

Oksidlovchi tipning tez fazik tolalari. Bu tipdagi tolalardan iborat muskullar tez qisqarish vazifasini bajaradi va ularda sezilarli charchash bo‘lmaydi, chunki ularda ko‘p miqdorda mitoxondriy bo‘ladi va ular oksidlanish - fosforinlanish yo‘li bilan ATF sintezlash qobiliyatiga ega bo‘ladi. bu tipdagi muskul tolalarning asosiy vazifasi tez va energiyali xarakatlarni ta’minlashdan iborat.

Oksidlanishning glikolitik tipdagi tez fazik tolalari. Bu tipdagi tolalar shu bilan xarakterlanadiki, ularda ATF glikoliz xisobiga xosil bo‘ladi. Bu guruh tolalar boshqa guruh tolalarga nisbatan o‘zida mitoxondriyani kam tutadi. Bu tolallarni tutuvchi muskullar tez va kuchli qisqaradi, lekin nisbatan tez charchaydi. Bu tipdagi tolalarda mioglabin bo‘lmaydi, shuning uchun bunday muskullarni ok muskullar deyiladi. Bu sanab o‘tilgan muskul tolalarni xarakterli tomoni ularni oxirida bitta xarakatlantiruvchi akson bo‘ladi.

Tonik tolalar: Boshqa tipdagi tolalardan farq qilib, tonik tolalarni xarakatlantiruvchi aksoni muskul tola membranasi bilan bir necha sinaptik alokalarni xosil qiladi. Qisqarishni yuzaga kelishi juda sekin yuz beradi, chunki miozinATFazalar past aktivlikga ega bo‘ladi.