1-ma’ruza. Temir yo‘l transportida yo‘lovchilar tashishni tashkil etishning asoslari reja

Xokimiyat organlari	Davlat tashkilotlari/Xokimiyat organlari
Vazirliklar
Temir yul inspeksiya xizmati	Transport strategik rejalashtirish bulimi.
Litsenziya berish xukukiga ega bulgan tashkilotlar	Byudjet taksimoti
Tashkilot dilemmalari	Siyosiy transport kuyilmalari
Konsessa menejmenti

Infraguzilma	Xolding kompaniyasi			Transport
		Yulovchi tashishlar filiali
	Infratuzilma filiali	YUk tashishlar filiali
	Kuchmas mulklarni sotish va sotib olish filiali	Xarakat tarkiblari filiali

2 - rasm. Evropa temir yullar sektorida kullaniladigan namunaviy soddalashtirilgan xolding modeli.

Xolding modeli infratuzilma boshkarmasi va transport boshkkarmasi urtasidagi moliyaviy xisoblarni taksimlab beradi. SHuning uchun xolding modeli Evro Ittifok konunlari va butun Evropa buylab kullaniladigan konunlar bilan doimo tuknashib keladi. Birok ichki farklar xam mavjud bulib, kuyidagi Evropa davlatlari xolding modeliga uxshash bulgan tashkiliy tuzilmaga egadirlar: Avstriya –Estoniya – Vengriya, Belgiya – Germaniya – Latviya, Xorvatiya – Gretsiya – Polsha.

Bugungi kunda separativ model Evropada eng keng kullaniladigan model sifatida ma’lum. U infratuzilma boshkaruvi va transport tashuvchilari urtasidagi xukukiy masalalarni kiskartirish imkoniyatiga ega.

Separativ model butun Evropa buyicha turli xildagi tuzilmalarda keng kullaniladi. Ba’zi mamlakatlar xolding xamda separativ modellarning uygunligiga ega bulib, ular stansiyalarning boshkaruvini xisobga oladilar (kuchmas mulkni sotish yoki sotib olish). Buning misolida Niderlandiya, Norvegiyani olish mumkin; Boshka kuyidagi davlatlar esa separativ modelning nisbatan «toza» shakliga egadirlar (masalan, Ruminiya, Buyukbritaniya). 3 rasmda separativ modelning chalgituvchi va soddalashtirilgan tuzilmasi keltirilgan.

FIGURE 3: SIMPLIFIED SEPARATION MODEL USED IN EUROPEAN RAILWAY SECTORS