1-ma’ruza. Temir yo‘l transportida yo‘lovchilar tashishni tashkil etishning asoslari reja

2.1 YO‘LOVCHI TASHISHLARNI TURLARGA BO‘LINISHI VA YO‘LOVCHI POEZDLARNING TURLARI.

Oxirgi 20 yil davomida Evropa Jamiyati Evropa temir yul transporti bozorini kayta tuzilmalash va temir yul transporti usishini rivojlantirish masalasi bilan shugullanib kelmokda. Evropa Jamiyatining asosiy xarakatlari temir yul bozorini ochishga, infratuzilma bilan xamkorlikni yaxshilash va uni rivojlantirishga karatilgan bulib, 2001-2009 yillar davri buyicha olib borilgan tekshiruvlar natijalari buyicha uning oshganligini kursatdi va u kelajakda xam usib borishi kutilmokda. Uchinchi paket sifatida kuriladigan jixat bu 2010 yilda yulovchilar tashish xizmatidagi xalыaro alokalardagi yulovchilar tashish bozorini tashkil etishdir. Bulardan tashkari Evropa transport siyosatining asosiy poydevori sifatida Evropa Ittifokining boshыa uchinchi davlatlar bilan xamkorlik alokalarini rivojlantirishdir.

Izlanishlar doirasida kurib chikilgan bozor sigmentlari kuyidagilardan iborat:

1. 
   Tezyurar poezdlar (HST)
   
2. 
   Maxalliy/Evrosit poezdlar(IC / EC)
   
3. 
   Uzok masofaga katnovchi poezdlar(LD)
   
4. 
   Mintakaviy (Shaxaratrof)poezdlar(RT)
   

Tezyurar poezdlar xizmati mazkur tadkikodlar doirasidagi xizmatlar kursatish sifatida reklama kilinuvchi poezdlardir.( Grande Vitesse (TGV), ICE va boshkalar). Bu uz ichiga yukori tezlik infratuzilmasini bitta davlat ichida kullaydigan xizmatlarni olasada, Shaxar atrof uchastkalarida xarakatlanishlarni davom ettiradi.

IC (maxalliy) poezdlar ichki yoki xalkaro xizmatlar bilan ta’minlashi mumkin; ES (Evrosit) poezdlarni xalkaro poezdlar sifatida belgilanadi. IC / EC larni asosiy xalkaro liniyalarda kullaniladi (aloxida yukori tezlik liniyalaridan tashkari). IC maxalliy tarmok bilan birga IC / EC liniyalari yirik Shaxarlar orasidagi uzok masofalarga xizmat kursatishda kullaniladi. Bozor sharoitidagi xola 300 kilometrgacha bulgan masofada kuchaytirilgan.

Uzok masofaga katnovchi yulovchi poezdi (LD)

Ushbu turga mansub bulgan poezdlar barcha uzok masofaga katnovchi (asosan 100 kilometrdan ortik masofaga katnovchi) poezdlardan tashkil topgan bulib ular yukori tezlikdagi yoki IC / EC poezdlar sifatida belgilanmagan. Ular RT poezdlaridan yurish masofalari va tuxtash punktlarining soni buyicha ajralib turadi. Ularni asosan mintakaviy poezdlar sifatida kurib chikiladi; Ammo uzok masofaga katnovchi poezdlar xamda RT poezdlari orasidagi ajratish liniyalari birmuncha ixtiyoriydir.

Mintakaviy (Shaxaratrof) poezdlari (RT)

RT poezdlari nisbatan kiska masofalarni kamrab oladi (asosan 100 kilometrdan kam) va yunalishdagi barcha stansiyalarda tuxtaydi. RT ning transchegara xizmatlari Shaxaratrof yoki mintakaviy transport tizimining bir bulagi bulishi mumkin, ya’ni mintakaviy xokimiyat organlari tomonidan tashkil etilgan bulib, Shaxar avtobus, tramvay va metro xizmatlariga boglangan bulishi mumkin.

RT ning ichki bozori RT ning xalkaro bozoriga nisbatan oddiydir. YA’ni chegaralarning asosiy kismlari axoli zich joylashgan punktlarda joylashmagan va mintakaviy xalkaro alokalar xizmatiga bulgan talab darajasi ancha past.³
Yo‘lovchilar tashishda quyidagi aloqa turlari mavjud: