1-маъруза. “Солиқлар ва курсни ўҚитишнинг зарурлиги, мақсади ва вазифалари. Солиқнинг иқтисодий моҳияти ва

юридик ва жисмоний шахслар 
тўлайдиган
солиқларга ажратишимиз мумкин. 
Солиқ тўлашига кўра юридик шахсларни қуйидагича гуруҳларга ажратиш 
мумкин: 
1) умумий тартибда солиқ тўловчи юридик шахслар;
2) айланмадан олинадиган солиқ тўловчи корхоналар; 
3) қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчилари; 
4) савдо ва умумий овқатланиш корхоналари; 
5) лотореялар, толализраторлар ва таваккалчиликка асосланган бошқа ўйинлар 
ўтказишга ихтисослашган юридик шахслар; 
6) тадбиркорлик фаолиятининг айрим турлари билан шуғулланувчи юридик шахслар. 
Умумий тартибда солиқ тўловчи юридик шахслар қуйидаги солиқларни 
тўлайди: 
1. Фойда солиғи; 
2. Қўшилган қиймат солиғи; 
3. Акциз солиғи; 
4. Мол-мулк солиғи; 
5. Ер солиғи; 
6. Ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун солиқ; 
7. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ; 
Махсус режим солиқ тизимига ўтган юридик шахслар қуйидаги солиқларни 
тўлайди:
 
1.
Айланмадан олинадиган солиқ; 
2.
Ягона ер солиғи; 
3.
Қатъий белгиланган солиқ; 
4.
Қўшилган қиймат солиғи (ихтиѐрий); 
5.
Акциз солиғи (акциз тўланадиган маҳсулотлар ишлаб чиқарганда);
Шунингдек юқоридаги барча юридик шахслар
қуйидаги йиғимлар, божлар ва 
бошқа мажбурий тўловларни ҳам тўлайдилар: 
2
P a n s k o v V . P . , Kn y a zev V . G . Na lo gi i n a lo go o b lo j e n ie. - M . : M T S FE R , 2 00 3 . -s . 5 7 -5 9 .

---

1.
Божхона тўловлари (божхона божлари ва йиғимлари, акциз солиғи ва 
товарларни импорт қилишда қўшилган қиймат солиғи); 
2.
Давлат божлари; 
3.
Товарларнинг айрим турлари билан савдо қилиш ҳуқуқи учун йиғимлар; 
 
Жисмоний шахслар тўлайдиган солиқлар ва йиғимлар таркиби қуйидагииардан 
иборат
: 
1.
Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ; 
2.
Мол-мулк солиғи; 
3.
Ер солиғи; 
4.
Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ; 
5.
Ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун солиқ; 
6.
Божхона тўловлари (божхона божлари ва йиғимлари, товарларни импорт 
қилишда акциз солиғи ва қўшилган қиймат солиғи); 
7.
Давлат божи;
8.
Товарларнинг айрим турлари билан чакана савдо қилиш ҳуқуқи учун йиғим;