1-маъруза. “Солиқлар ва курсни ўҚитишнинг зарурлиги, мақсади ва вазифалари. Солиқнинг иқтисодий моҳияти ва

тўртинчи босқичи
2005 йилдан то ҳозирги вақтгача бўлган давр. 
Бу босқични солиқ тизимида тадбиркорлик субъектларини бар томонлама рағбатлантириш, 
улар фаолиятини қўллаб қувватлаш, солиқ тизимини соддалаштириш, солиқ маъмурчилигини 
такомиллаштириш даври деб аташ мумкин. 
 
1.7. Солиқ тизимини гуруҳлашнинг ўзига хос хусусиятлари. 
Ўзбекистон солиқ тизимида солиқларни объекти, иқтисодий моҳияти бюджетга 
тушиши ва тўловчилари нуқтаи-назари бўйича гуруҳларга ажратиб ўрганиш мумкин. 
Солиқлар солиқ солиш объектига қараб тўрт гуруҳга бўлинади: 
1.Оборотдан олинадиган солиқлар. 
2.Даромаддан олинадиган солиқлар. 
3.Мол-мулкдан қийматидан олинадиган солиқлар. 
Оборотдан олинадиган солиқларга
қўшилган қиймат солиғи, акциз солиғи, 
божхона божи ва ер қаъридан фойдаланганлик учун олинадиган солиқлар киради. Лекин 
оборот (айланма) тушунчаси бизнинг қонунчилигимиз бўйича илгаригидек маҳсулот 
реализацияси оборотидан эмас, балки юклаб юборилган маҳсулотлар қиймати билан ўлчанади. 
Ялпи тушумдан олинадиган ягона солиқ тўлови ҳам оборотдан олинадиган солиқларга киради. 
Даромаддан олинадиган солиқларга
юридик шахсларнинг фойдасига 
солинадиган 
солиқ, 
жисмоний 
шахсларнинг 
даромадига 
солинадиган 
солиқ, 
ихтисослаштирилган улгуржи савдо корхоналарининг ялпи даромадидан олинадиган солиқ 
киради.
Мол-мулк қийматидан олинадиган солиқларга
юридик ва жисмоний 
шахсларнинг мол-мулк солиғи, қишлоқ хўжалик товар ишлаб чиқарувчиларининг ягона ер 
солиғи ҳамда юридик ва жисмоний шахсларнинг ер солиқларини киритиш мумкин. 
Иқтисодий моҳиятига қараб солиқлар эгри (билвосита), тўғри (бевосита) 
солиқларга бўлинади.
Тўғри солиқлар тўғридан-тўғри солиқ тўловчиларнинг ўзи тўлайди, 
яъни солиқнинг ҳуқуқий тўловчиси ҳам, ҳақиқий тўловчиси ҳам битта шахс бўлади.